ქალთა საერთაშორისო დღე 8 მარტს აღინიშნება. ბევრ ქართველ ქალს ამ დღეს ყვავილებს ჩუქნიან. თუმცა, ზოგი მათგანი ყვავილების ნაცვლად უფლებებს ითხოვს.

ეს სტატია ოფიციალურ სტატისტიკასა და საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვების შედეგებზე დაყრდნობით საქართველოში ქალების მიმართ არსებულ დამოკიდებულებებზე მეტყველებს.

გენდერული ძალადობა საქართველოში ქალის დაბადებამდე იწყება:

• საქართველოს მოსახლეობის 79% მიიჩნევს, რომ აბორტი არასოდეს გამართლებული არ არის, თუმცა როდესაც მომავალი ბავშვის სქესი მდედრობითია ეს შეხედულება კითხვის ნიშნის ქვეშ დგება. სელექციური, სქესით განპირობებული აბორტების შედეგად 1990-2010 წლებში საქართველოში 25,000 გოგო გაქრა;
• მხოლოდ ერთი შვილის ყოლის შემთხვევაში ყოველი მეოთხე ქართველი უპირატესობას ბიჭს  მიანიჭებდა.

საქართველოში დაბადებული გოგო იზრდება საზოგადოებაში, სადაც:

• 22% მიიჩნევს, რომ უნივერსიტეტში სწავლა ბიჭისთვის უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე გოგოსთვის;
• 57% მიიჩნევს, რომ ქალისთვის ძლიერი ალკოჰოლური სასმელის მიღება (მაგალითად, არყის ან ბრენდის) არც ერთ ასაკში არაა მისაღები;
• 81%-ს სჯერა, რომ ქალისთვის თამბაქოს მოწევა არასდროს მისაღები არ არის;
• 56% ფიქრობს, რომ ქორწინებამდე ქალი არცერთ ასაკში მშობლებისგან განცალკევებით არ უნდა ცხოვრობდეს;
• 69% თვლის, რომ ქალისთვის სექსუალური ურთიერთობა ქორწინებამდე გაუმართლებელია;
•  57% ფიქრობს, რომ ქალისთვის შვილის გაჩენა ქორწინების გარეშე გაუმართლებელია.

თუ თხოვდება გარშემომყოფებისგან მუდამ ესმის, რომ:

• ოჯახის მარჩენალი კაცი უნდა იყოს;
• გადაწყვეტილებები ოჯახში კაცმა უნდა მიიღოს;
• საქართველოში ქალები ვერ მიაღწევენ ისეთივე პროფესიულ წარმატებას, როგორც კაცები, რადგან მათ პირველ რიგში ოჯახზე უნდა იზრუნონ;
• ქალი სამსახურის გარეშე, მხოლოდ ოჯახზე ზრუნვითაც შეიძლება იყოს კმაყოფილი.

 შემდეგ ის ხდება დედა იმ ქვეყანაში, სადაც:

• დედათა სიკვდილიანობის მაჩვენებელი აღმოსავლეთ ევროპასა და მეზობელ ქვეყნებს შორის ყველაზე მაღალია;
• სამიდან ერთი ადამიანი არ ეთანხმება მოსაზრებას, რომ „დასაქმებული დედები ისევე კარგად უვლიან შვილებს, როგორც დედები, რომელთაც სამსახური არ აქვთ’’;
• მოსახლეობის 65% მიიჩნევს, რომ სკოლამდელი ასაკის ბავშვისთვის უკეთესია, თუ დედამისი არ მუშაობს;
• 74%-ს სჯერა, რომ ქალი უფრო მეტად ოჯახით ფასობს, ვიდრე სამსახურში წარმატებით.

თუ ყოველივე ამის მიუხედავად ის მუშაობას დაიწყებს:

• მისი ხელფასი კაცებთან შედარებით საშუალოდ 39%-ით ნაკლები იქნება;
• პროფესიული წინსვლა გაუჭირდება, რადგან ხალხის დიდი ნაწილი თვლის, რომ ქალებს არ შეუძლიათ გადაწყვეტილებების ისევე წარმატებით მიღება, როგორც კაცებს, ხოლო, ხუთიდან ერთი ქართველი კაცი თავს არაკომფორტულად იგრძნობს, თუ მათი უშუალო უფროსი ქალი იქნება.

თუ ოდესმე ქმართან პრობლემები შეექმნება:

• ყოველი მეორე თანამოქალაქე ეტყვის, რომ ოჯახის შესანარჩუნებლად ცოლმა ბევრი უნდა აიტანოს;
• განქორწინება მხოლოდ მაშინ იქნება სხვების თვალში გამართლებული, თუ ქმარი მასზე ფიზიკურად ძალადობს. ქმრის ღალატი, ქმრის მიერ ცოლზე ფსიქოლოგიური ძალადობა და ის ფაქტი, რომ ცოლს ქმარი აღარ უყვარს, ქართული საზოგადოებისთვის არასაკმარისი მიზეზებია განქორწინებისთვის;
•  თუ მისი ქმარი მასზე ფსიქოლოგიურად იძალადებს, გარშემომყოფების უმრავლესობა ამ ფაქტს იგნორირებას გაუკეთებს, რადგან საქართველოში სჯერათ, რომ ფსიქოლოგიური ძალადობა ისეთი საკითხია, რომელიც ოჯახის შიგნით უნდა მოგვარდეს. 39% ამავენაირად ფიქრობს ფიზიკური ძალადობის შესახებაც...

ყოველივე ამის და იმ სექსიზმის გამო, რომელიც ამ სტატისტიკას აერთიანებს, ბოლო ორი წლის განმავლობაში საქართველოში 60 ქალის მკვლელობა და მკვლელობის მცდელობა განხორციელდა. თუმცა ამას ხელი არ შეუშლია ადამიანის უფლებათა კომიტეტისთვის უარეყო კანონპროექტი, რომელსაც ფემიციდი  უნდა განესაზღვრა, როგორც გენდერული ნიშნით მოტივირებულ განზრახ მკვლელობა.

და მაინც, ყოველ მეხუთე ქართველს სჯერა, რომ საქართველოში გენდერული თანასწორობაა…

ზემოთ ჩამოთვლილი საკითხები არაა ამომწურავი, თუმცა გარკვეულ სურათს ქმნის საქართველოში არსებულ გენდერულ როლებზე და მათადმი დამოკიდებულებებზე საქართველოში.

ნათია მესტვირიშვილი არის მოწვეული უფროსი მკვლევარი CRRC- საქართველოში და მკვლევარი მიგრაციის პოლიტიკის განვითარების საერთაშორისო ცენტრში (ICMPD).