„ევროპული საქართველოს“ თბილისის მერობის კანდიდატის, ელენე ხოშტარიას ოფისს წინასაარჩევნო კამპანიის რიტმი უკვე ეტყობა.
ინტერვიუ ელენე ხოშტარიასთან:
თქვენი კარიერის დიდი ნაწილი აღმასრულებელ ხელისუფლებაში სამსახურს უკავშირდება. ამის პარალელურად, პარტიას თქვენზე გამოცდილი პოლიტიკური ფიგურები მრავლად ჰყავს, ვთქვათ, გიგი უგულავა ან გიგა ბოკერია… რატომ შეაჩერა პარტიამ არჩევანი შედარებით ახალ სახეზე, მასზე, ვისაც საჯარო პოლიტიკაში ყოფნის ნაკლები გამოცდილება აქვს?
ჩვენ ძველი კი არ უნდა გავიმეოროთ, სიახლე უნდა შევთავაზოთ ამომრჩეველს. ახალი მიდგომა. ადამიანი, რომელიც პოლიტიკური გამოცდილებით, წარსულით არ არის დატვირთული, და რომელსაც შეუძლია ახლებურად, გარედან შეხედოს საკითხებს. დღეს მოთხოვნა სიახლეზეა.
თუმცა გუნდის გამოცდილება, როგორც წარმატებული, ისე წარუმატებელი, ჩემი ნაწილია. სწორედ ამიტომ ვარ გუნდის წარმომადგენელი და არა დამოუკიდებელი კანდიდატი.
ამ გუნდის დიდი პლიუსი ისაა, რომ ჩვენ შეგვძლია რეალურად ვიმსჯელოთ და ვიკამათოთ, რა იყო შეცდომები, მათ შორის გიგი უგულავას პერიოდში.
სწორედ ამიტომ დაგისვით ეს შეკითხვა. მაგალითად, თუნდაც გიგი უგულავას კანდიდატურა იქნებ იმიტომ არ დადგა დღის წესრიგში, რომ მას თქვენსავით თამამად არ შეეძლო წარსულ შეცდომებზე მსჯელობა...
ძალიან სერიოზული შეცდომა იქნებოდა წარსულის პოტინი და იგივეს გამეორება. თავად გიგისთვისაც რატომ უნდა ყოფილიყო საინტერესო, რადგან ერთხელ უკვე იყო მერი? პოლიტიკოსს, რომელმაც რაღაც რეფლექსიის მნიშვნელოვანი ეტაპი გაიარა, მათ შორის ციხეში ყოფნის პერიოდში, მნიშვნელოვანი იქნება, თუ თავს ახალ ამპლუაში იპოვის.
არც მე მსურს, ჩემი კითხვები წარსულს ეხებოდეს. თუმცა არის საკითხები, რომელსაც ვერ ავცდებით.
როდესაც თქვენს კარიერაზე ვსაუბრობდი, მხედველობაში მქონდა სწორედ „ნაციონალური მოძრაობის“ ხელისუფლებაში გატარებული კარიერა. პასუხისმგებლობის რა წილს გრძნობთ, თქვენი ხელისუფლებაში ყოფნის დროს, კონკრეტულად, ადამიანის უფლებათა დარღვევის ფაქტებთან დაკავშირებით?
აბსოლუტურად სრულ პასუხისმგებლობას ვგრძნობ. გამოყოფის შემდეგაც არ მაქვს სურვილი, ვთქვა, რომ „ყველაფერი სხვების ბრალია”.
სფეროები შემიძლია ჩამოვთვალო კონკრეტული - ეს არის ნარკოპოლიტიკა, რომელიც ახლა ამხელა ტვირთად გვაწევს. ყოველ ჯერზე, როცა უსამართლო შემთხვევას ვაწყდები, ვერ დავიწყებ საუბარს მხოლოდ ამ ხელისუფლების კრიტიკით. ყოველთვის გაცნობიერებული მაქვს, რომ ეს არის ცუდი დანატოვარი, რომელიც ჩვენ მაშინ რომ გამოგვესწორებინა, დღეს ასე აღარ იქნებოდა;
პოლიციის რეპრესიულობა, რომლის ერთ-ერთი გამოვლინებაა ნარკოპოლიტიკა;
ბიზნესისთვის საფრთხობელად გამხდარი ფინანსური პოლიცია. ის, რომ სასამართლო ვერ გახდა დამოუკიდებელი, ძლიერი ინსტიტუტი.
ფაქტობრივად, ეს უკანასკნელი გახდა ყველა პრობლემის წყარო, რადგან სასამართლო ხელისუფლება აკონტროლებს აღმასრულებელს. ის იცავს ადამიანის უფლებებს. ძლიერი სასამართლო რომ გვქონოდა, რეპრესიის მსხვერპლები არ დაიჩაგრებოდნენ და ა.შ. მე არასოდეს ვერიდები ამაზე ვრცლად საუბარს.
ჩვენ არ გვექნება მომავალი, თუ ეს ჩავარდნები ძალიან კარგად არ გავიაზრეთ, მოვერიდეთ ამაზე საუბარს, ან, მითუმეტეს, თუ ვცადეთ, რომ ვიღაცას გადავაბრალოთ.
ტოპმენეჯმენტში არ ვყოფილვარ, მაგრამ პირად პასუხისმგებლობას ვგრძნობ - ბევრად მეტი უნდა გამეკეთებინა შიგნით თუ გარეთ და მესაუბრა ამ პრობლემებზე.
შესაძლებლად მიგაჩნიათ, რომ იყოთ იმ ხელისუფლების ნაწილი, რომელსაც ღიად აკრიტიკებთ?
დიახ. ეს გვაკლია ყველაზე მეტად. ჩვენ გვგონია, რომ პარტიულ თუ აღმასრულებელ ხელისუფლებაში ყოფნა „გაპრავება”, რობოტად ყოფნაა. პარტიაში თუ ხელისუფლებაში იმიტომ უნდა იყო, რომ ემსახურო იდეას. როცა პარტია ამ იდეას გადაუხვევს, არ ვამბობ, რომ უნდა ადგე და გამოიქცე გასვრის შიშით, (გამოქცევა სუსტი საქციელია). არა, საქმე უნდა აკეთო, და ღიად ილაპარაკო შეცდომებზე. თუ ეს კრიტიკა მიიღეს, ე.ი. პარტია ჯანსაღი ორგანიზმია და შიგნიდან წამოსული კრიტიკის მიღება შეუძლია, თუ ამის გამო გაგაგდეს, ეს უფრო მეტად წარმოაჩენს პრობლემებს.
გაგდება ახსენეთ. ხომ არ ფიქრობთ, რომ თქვენი მსგავსი ადამიანები - ისინი, ვინც თავიანთ საქმეს ასრულებდნენ, აცნობიერებდნენ პრობლემებს, მაგრამ არ ლაპარაკობდნენ. სწორედ გაგდების გამო დუმდნენ?
იყო პერიოდი, როდესაც მე ძალიან ღიად ვაფიქსირებდი პოზიციებს და ამის გამო ნამდვილად არავის გავუგდივარ. უბრალოდ ახლა ამაზე საუბარი - როცა ფაქტია, რომ შედეგი ვერ მოვიტანე, და პრანჭვა, რომ, აი მე ვყვიროდი - არ მინდა.
პრიორიტეტების მიხედვით დავალაგოთ პრობლემები, რომლებიც ქალაქის წინაშე დგას...
პირველი, ეს უკიდეგანო სოციალური გაჭირვება და უპერსპექტივობაა. აქედან გამოსავალი არა მხოლოდ სოციალური დახმარების გაზრდაა, რაც ჩვენ პროგრამაში გათვალისწინებული გვაქვს, არამედ ქალაქში სამუშაო ადგილების შექმნით უნდა გაჩნდეს პერსპექტივა.
მეორე, ესაა ქალაქის აბსოლუტური მოუხერხებლობა ყველაფრისთვის. მანქანით ხარ - მოუხერხებელია, ფეხით დადიხარ - მოუხერხებელია. ვგულისხმობ უბრალო გადაადგილებას, სეირნობაზე საუბარიც ზედმეტია. შეზღუდული შესაძლებლობის პირი ხარ - თავიდან ბოლომდე გზღუდავს ეს ქალაქი. თანაც ეს არის პრობლემა, რომელიც მარტივი მენეჯმენტის საკითხია. საერთოდ, არცერთი გადაულახავი პრობლემა არ არსებობს, მაგრამ ეს ის საკითხია, რომელსაც უბრალოდ ოდნავ გონივრული მიდგომა სჭირდება. მოუხერხებელია იმ თვალსაზრისით, რომ ქალაქის ცენტრში ბეტონის ტყეები აღვმართეთ. საბჭოთა მემკვიდრეობაზე აღარ ვლაპარაკობ, ეს უბრალოდ მოცემულობაა. მაგრამ 90-იანებშიც და 2000-იანებშიც ძალიან დამძიმდა სიტუაცია. ამ პრობლემის საილუსტრაციოდ ატენის ქუჩის მაგალითი მომყავს ხოლმე. გადავსებულ ქუჩაზე, კიდევ 17-სართულიანი შენობა ჩაიდგა. უბრალოდ მოუხერხებელია იქ ცხოვრება.
შემდეგს გამოვყოფდი გამწვანების თემას. ოღონდ ამას სპეციფიკური მიდგომა სჭირდება. „მილიონ ხეს დავრგავ” - არ არის პრობლემის გადაწყვეტა. ჩვენ გვაქვს ორი მნიშვნელოვანი პრობლემა - ერთი, რომ ვერ ვუვლით იმ სიმწვანეს, რაც გაგვაჩნია; და მეორე - ვერ მიუდგები. ბევრად უკეთ შეიძლება იმ მწვანე ნაწილების ათვისება, რაც გვაქვს.
ძალიან დიდი პრობლემაა ავარიული სახლები. ესეც ზოგადად უპერსპექტივობის სიმბოლოა. ჩვენ ავარიული სახლების რამდენიმე წყება გვაქვს. ერთი - ესაა ხრუშჩოვკები, რომლებიც ამორტიზებულია, ასევე რკინიგზის გასწვრივ 70 ქუჩაზე მდებარე სახლები, რომლების გამაგრებასაც არავითარი აზრი არ აქვს. ავარიული სახლებია ისტორიულ ნაწილში, რომლებიც კულტურული მემკვიდრეობის ძეგლებია და ამას კიდევ განსხვავებული მიდგომა უნდა და ა.შ.
თქვენ ამბობდით, რომ გადაუჭრელი პრობლემა არ არსებობს, მაგრამ ამ ავარიულ სახლებს რაც შეეხება, ჩვენ ვსაუბრობთ მრავალმილიონიან პროექტებზე. სად ხედავთ ამ რესურსს?
მერი არ უნდა იყოს ის პოლიტიკოსი, რომელიც გააკეთებს მხოლოდ იმას, რაც მოესწრება მის 4 წელიწადში და პოლიტიკურ ქულებს ჩაიწერს. არ უნდა შეგვეშინდეს ისეთი პროექტების დაწყება, ისეთ რელსებზე გადასვლა, რომლიდანაც პოლიტიკურ ქულას დაიწერს შემდეგი ან იმის შემდეგი მერი. ავარიული სახლები სწორედ ამგვარი თემაა. ცხადია, 10 000 ავარიული სახლის პრობლემას ჩვენ 4 წელიწადში ვერ მოვაგვარებთ.
ახლა რა ხდება - ყოველწლიურად 20 მილიონს ვხარჯავთ სახლების გამაგრებაზე, რომელიც არის ძალიან ზედაპირული და მექანიკური; აი, კედელი რომ ვარდება და ხეს შეუდგამ. და ეს არის ქირები. რა თქმა უნდა, როცა ადამიანი ქუჩაში რჩება, ქირა უნდა გადაუხადო. მაგრამ ეს 20 მილიონი ჩვენ ნელ-ნელა, ნაბიჯ-ნაბიჯ უბნის სპეციფიკის გათვალისიწნებით, პრიორიტეტების მიხედვით რეალურ რეაბილიტაციაზე რომ გავანაწილოთ, შედეგი უკეთესი იქნება.
ამას არ ეყოფა მხოლოდ მერიის და სახელმწიფოს ფული. დეველოპერებთან ერთად შესამუშავებელია ბიზნესმოდელი. მერია უნდა იყოს გარანტი დეველოპერსა და მოსახლეს შორის იმისა, რომ არცერთი მათგანის და არც ქალაქის ინტერესი არ დაზარალდეს. მაგალითად, დეველოპერს არ უნდა ჰქონდეს უფლება, კულტურული მემკვიდრეობა დაანგრიოს და იქ ბეტონი ააშენოს, და ამავდროულად დეველოპერმა უნდა იცოდეს, რომ არ რისკავს, როდესაც აშენებას იწყებს.
ამაზე საუბარს დავასრულებ იმით, რომ არსებობენ არაჩვეულებრივი ჯგუფები, რომლებიც ამუშავებენ მოდელებს, თუ როგორ შეიძლება ინტეგრირებული მოდელით ამ ავარიული სახლების პრობლემის გადაწყვეტა.
მგონია, რომ ერთ-ერთი ყველაზე დიდი მინუსი, რაც გიგი უგულავას დროსაც იყო და ზოგადად პოლიტიკოსებს ახასიათებთ, არის ის, რომ ყველაფერი თვითონ იციან და ყველას ლექციებს უკითხავენ. არადა, მნიშვნელოვანია, რომ მოუსმინო სპეციალისტებს და მათი რეცეპტები გამოიყენო. იმსჯელო მათთან ერთად.
გავაგრძელოთ მშენებლობების თემა: რა გეგმა გაქვთ კონკრეტულად „პანორამა თბილისთან” დაკავშირებით?
უამრავი პროცედურული დარღვევით, დიდი პროტესტის ფონზე მთელი სახელმწიფო მანქანა ამ პროექტისთვის მუშაობდა. ზოგადად, უკვე აშენებულის ნგრევის მომხრე არ ვარ. ჩვენ უნდა გამოვიდეთ იმ მძიმე მოცემულობიდან, რაც გვაქვს, თუნდაც საბჭოთა მემკვიდრეობა, 90-იანი წლების კორუფციული მემკვიდრეობა, გიგი უგულავას დროს დაშვებული შეცდომები და აშ, თუმცა ეს პროექტი გასაჩერებელია.
ქალაქის იერსახე ვახსენეთ. ქალაქის ბევრი ხელისუფლება დგას ერთი და იმავე პრობლემის წინაშე. და ამ პრობლემას სხვადასხვაგვარი მეთოდებით ებრძვის. „ქალაქის იერსახეს ამახინჯებენ“ - ამგვარ არგუმენტებსაც შეხვდებოდით ბოლო დროს გარემოვაჭრეების აყრის გასამართლებლად. სიტყვა აყრასაც არ მოვერიდები, რადგან მათ ხელისუფლება სწორედ ასე გაუსწორდა…
გასაგებია, რომ იერი პრობლემაა; გასაგებია, რომ ქალაქში სიბინძურე არ უნდა იყოს, მაგრამ ამას აქვს მეორე მხარე - სოციალურად გაჭირვებული ადამიანები, რომლებიც იქ სხედან და სხვადასხვა პროდუქტს ყიდიან.
გარემოვაჭრეობა იმ ფორმით, სანიტარული ნორმების არდაცვით და ა.შ., როგორითაც დღეს არის, ქალაქში არ უნდა იყოს, მაგრამ მიდგომა, რომ „ქალაქის იერსახეს უნდა მივხედო, არ მაინტერესებს გაჭირვებული ადამიანების ყოფა და ახლა მივალ და გავყრი”, არის შეცდომა.
აქ უნდა შეიქმნას ალტერნატივა: ოღონდ ეს ალტერნატივა „მერე სადმე გაგიშვებ ბაზრობაზე” არ უნდა იყოს. სანამ ამ ადამიანს წიხლით მიადგები (რასაც ახლაც შვრებიან და წინა ხელისუფლებაც აკეთებდა), კარგად უნდა გაიაზრო, რა ალტერნატივა შეგიძლია შეუქმნა ამ ადამიანს იმის გათვალისწინებით, რა შემოსავალი აქვს, რის გადახდა შეუძლია და ა.შ. წინასწარ უნდა ემუშაო, ელაპარაკო, მოდელი შექმნა. არ შეიძლება, რომ ამ ხალხთან კონტაქტი მხოლოდ იმ პოლიციელს ჰქონდეს, რომელიც მათ ასაყრელად მიდის.
როგორ უყურებთ თქვენს შანსებს?
ჩვენ მოსაგებად ვართ განწყობილი. ეს არის კამპანია, რომელშიც ძალიან მნიშვნელოვანია მოიგოს ოპოზიციის კანდიდატმა, და მე ამაზე ვმუშაობ. არ მიყვარს წინასწარ კუნთების ჩვენება. ყველაზე დიდ გამოწვევად კონკურენტებს კი არ აღვიქვამ, არამედ ადამიანებისთვის იმის დაჯერებას, რასაც სთავაზობ. იმიტომ, რომ დღეს არის ფონი, როდესაც ყველა პოლიტიკოსს, ჩემი ჩათვლით, უიმედოდ უყურებენ. ადამიანები ფიქრობენ, რომ ყველა პოლიტიკოსი ერთნაირად საუბრობს და მერე ატყუებენ. თუ მე ვერ შევძელი ადამიანების გულებამდე და გონებამდე იმის მიტანა და დაჯერება, რასაც ვთავაზობ, მანამდე იმის თქმა, რომ გავიმარჯვებ, სისულელეა. რა თქმა უნდა, მიმაჩნია, რომ საუკეთესო ალტერნატივას ვთავაზობ საზოგადოებას, სხვაგვარად კენჭს არც ვიყრიდი.
რამდენჯერმე მქონია შემთხვევა, რომ ადამიანებს ვხდები კამერების გარეშე, ვესაუბრები, ვლაპარაკობ, ვთქვათ, ნახევარი საათი. ისიც გესაუბრება, კითხვებს გისვამს და გგონია, რომ უკვე ნდობა მოიპოვე. ამგვარის საუბრის ბოლოსაც ხშირად გამიგია - “ეჰ, მოვლენ ახლა არჩევნების წინ და მერე დაიკარგებიან”. ეს ყველაზე გულსატკენია და, რა თქმა უნდა, ჩვენი, პოლიტიკოსების ბრალია. პოლიტიკა იქცა ჭიდაობის, სიბინძურის, ვიღაცის დაძირვის საქმედ.
ჰიპოტეტურ კითხვას დაგისვამთ: იმ შემთხევაში თუ საქმე მეორე ტურამდე მივიდა და ხელისუფლების კანდიდატს დაუპირისპირდა, ვთქვათ, ზაალ უდუმაშვილი, თქვენ მას მხარს დაუჭერთ?
დღეს მთავარი ამოცანა „ქართული ოცნების“ დამარცხებაა, და ამაში პროდასავლურ ოპოზიციასთან თანამშრომლობა უმნიშვნელოვანესია. მე არ ვიტყოდი, რომ ზალიკო უდუმაშვილია ერთადერთი კანდიდატი საამისოდ. ვნახოთ, სხვა საინტერესო კანდიდატებს უნდა ველოდოთ.
ზოგადად სწორია, რომ მეორე ტურში ოპოზიცია უნდა გაერთიანდეს, რათა მთავარობის კანდიდატს მოუგოს. ეს არის საზოგადოებრივი დაკვეთაც, რომ რაღაც მომენტში პარტიული განსხვავებები გადადო გვერდზე და შეძლო საერთო მიზნის გარშემო გაერთიანება.
მოქმედი მერი ტოვებს თანამდებობას. ვიცით, რომ ხელისუფლების კანდიდატი ის არ იქნება, მისი მერობიდან რა იყო თქვენთვის ყველაზე მეტად დასამახსოვრებელი?
ძალიან დიდი დროის დახარჯვა არ მინდა ნარმანიაზე, რადგან თუ რამეზეა საზოგადოება შეთანხმებული, ეს არის ის, რომ ნარმანია არის ცუდი მერი. ის არის არა პოლიტიკოსი, რომელსაც აქვს ხედვა და უშვებს შეცდომებს, არამედ, ადამიანი, რომელიც სრულად იყო მიბმული ბიძინა ივანიშვილსა და „ქართულ ოცნებაზე“. პანორამასთან დაკავშირებითაც კარგად გამოჩნდა, რომ მისი მთავარი ამოცანა იყო ბიძინა ივანიშვილის სურვილების დაკმაყოფილება, და მერე ყველაფერი დანარჩენი.
ის მოცემულობა, რომ თქვენი პარტია ახლად შექმნილია და მისი სტრუქტურა ალბათ კვლავ მშენებლობის პროცესშია, ხომ არ გადაწყვეტს არჩევნების ბედს? როგორ შეხვალთ კონკურენციაში ადმინისტრაციული და ფულადი რესურსით უხვად მომარაგებულ სახელისუფლებო კანდიდატთან?
რა თქმა უნდა, რესურსი უმნიშვნელოვანესი საკითხია, მაგრამ დგება მომენტი, როდესაც ვერანაირი ფულით საზოგადოებრივი განწყობების წინააღმდეგ ვეღარ წახვალ. ამის ყველაზე კარგი მაგალითი იყო 2012 წელი. იყო ადმინისტრაციული რესურსიც, რომელიც ნამდვილად გამოიყენებოდა კიდეც, მაგრამ იყო ხალხის უკმაყოფილებაც, რომელიც ვერაფერმა გადაწონა.
ახლა ხედავთ იმგვარ უკმაყოფილებას?
სიმძაფრე და ემოცია მაშინ სხვაგვარი იყო, თუმცა უკმაყოფილებას ახლა ნამდვილად ვხედავ. ოღონდ ერთი განსხვავებით - ადამიანები ეძებენ ალტერნატივას - თუ ეს ალტერნატივა არსებულზე უკეთესი არ აღმოჩნდა, ისე არ არის საქმე, რომ „ოცნება” ისე მობეზრდათ, მაინც სხვას მისცემენ ხმას. მთავარი გამოწვევა სწორედ ესაა, რომ შევძლო და დავანახვო ალტერნატივა. და არა იმის ჩვენება, რომ „ოცნება” სუსტია.
და რა არის თქვენი ალტერნატივა?
უპირველეს ყოვლისა ქალაქს უნდა ჰყავდეს არა პარტმუშაკი მერი, არამედ თამამი, გაბედული, და დამოუკიდებელი მერი, რომელიც პარტიის ინტერესებზე წინ ქალაქის ინტერესს დააყენებს. იმ ინტერესს, რომელიც განსაზღვრულია კონსტიტუციით.
ეს ხალხის განსასჯელია და ჩემი ამოცანაა ადამიანები ამაში დავარწმუნო. მაგრამ მგონია, რომ მე ვარ კანდიდატი, რომელიც დილემის დროს - პარტია თუ ქალაქის ინტერესი - მკაფიოდ უკანასკნელს აირჩევს.
გულწრფელობა ძალიან მნიშვნელოვანია, რატომღაც გვგონია, რომ პოლიტიკა მოტყუების, კარგად შეფუთვის ხელოვნებაა. მე მინდა ხალხს დავანახვო, რომ შესაძლებელია იყო პოლიტიკოსი, იყო მერი და არ ატყუებდე. ეუბნებოდე მხოლოდ იმას, რაც შესაძლებელია, ოქროს კოშკებს არ ჰპირდებოდე და ადამიანებს უსმენდე. ამის ძალიან დიდი დეფიციტი იყო და არის.
ეს ზოგადად. ახლა იმის შესახებ, რას ვთავაზობ კონკრეტულად. პირველი - ამგვარი სოციალური გასაჭირის ფონზე უსამართლობაა, ამხელა ფული იხარჯებოდეს ბიუროკრატიაში. ჩვენ დავთვალეთ ის ხარჯები, რაც ბიუროკრატიას შეუძლია, მოიკლოს, და ქალაქმა სოციალურად დაუცველ მოსახლეობას და პენსიონერებს გაუკეთოს 50-ლარიანი დანამატი. და აქ ვგულისხმობთ იმ ადამიანებს, ვინც დღეს საერთოდ ვერ იღებს სოციალურ დახმარებას, რადგან დღევანდელი სისტემა გაუმართავი და უსამართლოა.
ერთ მაგალითს მოგიყვანთ: გუშინ აფრიკაში ვიყავი. ყოველგვარი კამერების გარეშე, შევხდი ქალბატონს, რომელსაც ორივე ფეხი აქვს მოკვეთილი, არის უსინათლო, და რომელიც ინსულტის გამო ვერ ხმარობს ერთ ხელს. ცხოვრობს დანგრეულ, ავარიულ ხრუშჩოვკაში, და სოციალური დახმარება მოუხსნეს იმის გამო, რომ პარკეტი გაქვს სახლშიო.
ჩემთვის სირცხვილი იქნება, რომ ამ სოციალური დახმარების შეთავაზებაზე იდგეს მხოლოდ ჩემი გეგმა. ეს უბრალოდ აუცილებელია.
მე ძალიან მინდა, რომ ქალაქში გაჩნდეს ახალი პერსპექტივა, ახალი შესაძლებლობები. ამ კუთხით ძალიან მნიშვნელოვან პროექტად მიმაჩნია რკინიგზის გადატანა. რაც ერთდროულად ბევრ პრობლემას აგვარებს. ოღონდ აქ ბევრი სამსჯელო იქნება, ასე ერთი ხელის მოსმით არ შეიძლება, რომ გადავიტანოთ. უნდა ვიმსჯელოთ მხოლოდ სატვირთო რკინიგზა უნდა გადავიდეს, თუ სატვირთო და სამგზავრო ერთად. ძირითადი პრობლემა სატვირთო რკინიგზაა. სამსჯელო ისაა, გადავიტანოთ თუ არა სამგზავროც.
რა არის ამის არსი: ჩნდება დაახლოებით 150 ჰექტარი სივრცე ახალი ურბანული განვითარებისთვის. აი ეს ურბანული განვითარება უნდა იყოს არა ბეტონის ტყეების აშენება, არამედ გააზრებული, თანამედროვე მიდგომებით ქალაქის განვითარება. და ამას მოაქვს ის, რომ დეველოპერების დატვირთვა ცენტრიდან გადადის ბუნებრივად იქით. თან ეკონომიკა ვითარდება, და თან ეს არ ხდება ცენტრის დაბეტონების ხარჯზე, სადაც ისედაც აღარ არის ამის რესურსი.
მერე, ეს არის გზების განტვირთვა ავტომაგისტრალის გაყვანით, სადაც საათში დაახლოებით 2000 მანქანა გაივლის. დღეს რომ კახეთიდან მცხეთაში მოდიხარ, უნდა შემოხვიდე ცენტრში ან სანაპიროზე. გადატვირთვის ერთ-ერთი მიზეზი ესაა.
შემდეგია გარემოს დაცვა - დღეში დაახლოებით სატვირთო მატარებლების 19 შემადგენლობა გადის და ეს დაბინძურების ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი წყაროა.
საბოლოო ჯამში იქმნება 10 000-ზე მეტი სამუშაო ადგილი, ოღონდ ამ ახალ სივრცეში, „მე ავაშენებ ამას” მიდგომა არ უნდა იყოს. ამიტომ გამიზნულად არ ვხატავ, როგორი უნდა იყოს ეს პროექტი. ეს უნდა იყოს სერიოზული მსჯელობის საგანი, თანამედროვე ურბანული განვითარების მიდგომებით. აქ იქნება ბიზნესცენტრები, საცხოვრებელი სახლები თუ რა, ამაზე უნდა ვიმსჯელოთ. ერთადერთი, რაც ნამდვილად ვიცით, რომ უნდა იყოს - ეს არის პარკი. და ვფიქრობ, რომ ამ 150 ჰექტრიდან 10-15 ცენტრალურ პარკს უნდა დაეთმოს.
მნიშვნელოვანია, რომ ცენტრი ფართოვდება. არ შეიძლება, რომ ქალაქის ცენტრი იყოს მხოლოდ ვაკე, ვერა და მთაწმინდა.
რკინიგზის პროექტის მეშვეობით ჩვენ ხელს შევუწყობთ ახალი სამუშაო ადგილების შექმნას, რაც ნამდვილი გამოსავალია; ხელს ვუწყობთ გარემოს დაბინძურების პრობლემის მოგვარებას; ხელს ვუწყობთ საგზაო განტვირთვას და ვქმნით მშენებლობების ახალ სივრცეს, რომელიც ცენტრს განტვირთავს.
დაინტერესებული ვარ და ვმუშაობ ბერლინის მოდელზე. ეს არის მოდელი, თუ როგორ უნდა დაბრენდო და გამოიყენო საბჭოთა შენობა, რომ დასანგრევი არ გაგიხდეს. მსგავსი მაგალითი გვაქვს „ფაბრიკა”.
ეს ქალაქი ვერ იქნება მოხერხებული, თუ არ განვითარდა საზოგადოებრივი ტრანსპორტი. აქ ბევრს ფიქრობენ, მეტროზე გაკეთდეს აქცენტი თუ ტრამვაიზე. ავტოპარკის განახლებაზე, რომ დავფიქრდეთ, ტრამვაი ფინანსურად უკეთესი გამოსავალია. მე ვფიქრობ, რომ ქალაქები სადაც მეტროა განვითარებული, ბევრად უფრო მოხერხებულია, მაგრამ რეალისტურად თუ შევხედავთ, მეტროს ქსელის ბოლომდე განვითარება ძალიან ძვირი დაგვიჯდება.
ჩვენ გვაქვს განივი კავშირების პრობლემა. ასევე უნდა მოეწყოს ინფრასტრუქტურა ისე, რომ ადამიანებს შეეძლოთ ფეხით სიარული. ძალიან მალე გვექნება სატრანსპორტო გეგმების პრეზენტაცია.
ყველაფერი, რაზეც ვსაუბრობთ და ასე ლამაზად ჟღერს, ფინანსურად დათვლილი და გაანგარიშებულია?
აბსოლუტურად. ეს არ არის ორდღიანი პროექტი...
არც ოთხწლიანი?
ეს არის გრძელვადიანი პროექტები. თუმცა პირველივე ოთხ წელიწადში უკვე შეიძლება გარკვეული შედეგების დანახვა, საფუძვლის ჩაყრა და სწორ ლიანდაგზე დაყენება.
