ლეილა მამედოვას მარნეულში, დემოკრატიული ჩართულობის ცენტრში შევხვდით. ის პირველი ქალი მერობის კანდიდატია მარნეულში. ოქტომბრის არჩევნებში “შენების მოძრაობის“ სახელით იბრძოლებს.
მარნეულში პირველი ქალი მერობის კანდიდატი ხართ. როგორც ვიცით, მანამდე არასამთავრობო სექტორში საქმიანობდით. უშუალოდ რაზე მუშაობდით? გაქვთ თუ არა რაიმე ტიპის პოლიტიკური გამოცდილება? რატომ გადაწყვიტეთ პოლიტიკოსობა და კარიერის ახლად შექმნილ პარტიასთან დაკავშირება?
დავიბადე და გავიზარდე მარნეულში. აქ დავამთავრე სკოლა - 1991 წელს, რუსულენოვანი. შემდეგ კიევის სახელმწიფო უნივერსიტეტში ჩავაბარე, ჟურნალისტიკის ფაკულტეტზე. სამი წელი ვისწავლე, მაგრამ ძალიან რთული პერიოდი იყო საქართველოსთვის - ომი, ბევრი სირთულე. ფიზიკურადაც შეუძლებელი იყო კიევში ფრენა, ჩვენი აეროპორტი უბრალოდ დაკეტილი იყო. ამ პრობლემებმა მაიძულა საბუთები გადამეტანა. მაშინ აზერბაიჯანი ყველაზე სტაბილური ქვეყანა იყო. სწავლა ბაქოს უნივერსიტეტში ფილოლოგიის ფაკულტეტზე გავაგრძელე.
ვმუშაობდი არასამთავრობო სექტორში და არა მხოლოდ. 12 წელი ვასწავლიდი ტექნიკურ უნივერსიტეტში. 2012 წლიდან 2016 წლის ჩათვლით სახალხო დამცველის მარნეულის ოფისში ვმუშაობდი. კვლავ ვაგრძელებ არასამთავრობო სექტორში საქმიანობას, ადამიანის უფლებებზე ვმუშაობ, ძირითადად, ბავშვებთან და ქალებთან დაკავშირებულ საკითხებზე.
პოლიტიკური გამოცდილება არ მაქვს. არ ვყოფილვარ არცერთი პოლიტიკური პარტიის წევრი. მიუხედავად ამისა, არ ვარ პოლიტიკური ცხოვრებისგან შორს მდგომი ადამიანი. ყოველთვის ვიყავი აქტიური. პოლიტიკური პარტიებისგან არაერთხელ მიმიღია შემოთავაზება. თუმცა მაშინ ვფიქრობდი, რომ ეს ნაბიჯი ჩემს საზოგადოებრივ ცხოვრებას შეუშლიდა ხელს.
ბავშვობიდანვე ჩემი მშობლები მინერგავდნენ პასუხისმგებლობის გრძნობას. თუ მე არ გავაკეთებ, მაშინ - ვინ? ამან დამაფიქრა იმაზე, რომ მე, როგორც ქალი პოლიტიკაში ჩემს სიტყვას თუ არ ვიტყვი, სხვა ვინ იტყვის ჩემ ნაცვლად? ამიტომ გადავწყვიტე პოლიტიკაში წასვლა. გადავწყვიტე, ეს სწორედ იმ პარტიასთან ერთად მეკეთებინა, რომელიც ახლა ჩამოყალიბდა. მჯერა, რომ ამ პარტიას აქვს პოტენციალი და უნარი, მოახდინოს „ტვინების რევოლუცია“.
პრიორიტეტს უნდა ვანიჭებდეთ სწორედ ქალებსა და ახალგაზრდებს. ადამიანებს, რომელთა რესურსიც და შესაძლებლობებიც ყველაზე ნაკლებადაა გამოყენებული და ნაკლებად არიან ჩართული პოლიტიკურ სისტემაში. ეს ის ხალხია, რომლისთვისაც უნდა ვიშრომოთ და ამოვიყვანოთ იმ მარგინალიზებული მდგომარეობიდან, რომელშიც იმყოფებიან.
ეს განსაკუთრებით კარგად ჩანს იმ რეგიონებში, რომლებიც ეთნიკური უმცირესობებით კომპაქტურადაა დასახლებული.
რამდენად კარგად იცნობთ ადგილობრივების პრობლემებს? რა ძირითად საკითხებს გამოყოფდით, რომელთა მოგვარებასაც ჰპირდებით მარნეულის მოსახლეობას?
პრობლემა ბევრია. ეკონომიკური კუთხით რომ შევხედოთ, ჩვენ აგრარული რეგიონი ვართ. რაიონის მოსახლეობის უმეტესობა სოფლებში ცხოვრობს. მათ აქვთ ისეთივე პრობლემები, როგორც ქვეყნის სხვა სოფლების მოსახლეობას - სასმელისა და სარწყავი წყლის, გაზის და გზის... და ამ დროს მოსახლეობას, რომელსაც ასე რთულად მოჰყავს მოსავალი, მისი რეალიზაციაც კი არ შეუძლია.
გარდა ამისა, ჩვენ ზუსტად ისეთივე პრობლემები გვაქვს, როგორც დანარჩენ საქართველოს. მათ შორისაა - უმუშევრობა. მაგრამ მე დამატებით ორ საკითხს გამოვყოფდი: ახალგაზრდები რეგიონიდან, რომლებიც „1+4“ პროგრამით იღებენ განათლებას, თავისუფლად ფლობენ სახელმწიფო ენას, ამთავრებენ სწავლას და კარგ სპეციალისტებად ყალიბდებიან. მაგრამ მათი შესაძლებლობები და განათლება გამოუყენებელი რჩება. რადგან სახელმწიფო საჯარო სექტორშიც კი ვერ უზრუნველყოფს კონკურენტულ გარემოს, რომ ეს ადამიანები დასაქმდნენ. მარტივად რომ ვთქვათ, გაბატონებულია ნეპოტიზმი.
ასე არ უნდა ხდებოდეს, საზოგადოება ამას უნდა დაუპირისპირდეს. ჩვენ უნდა ვქმნიდეთ რეალურად ისეთ სივრცეს, სადაც გაიმარჯვებს საუკეთესო, რადგან ეს საუკეთესო გაცილებით მეტს სარგებელს მოუტანს ქვეყანასა და საზოგადოებას და არა ჩემი ნათესავი, მეზობელი, ნაცნობი, მხოლოდ იმიტომ, რომ მე მას კარგად ვიცნობ.
გადახედეთ ევროპულ სახელმწიფოებს. იმ ქვეყნებში, რომლებშიც ქალები გადაწყვეტილების მიმღებ პოზიციებზე თანაბრად არიან წარმოდგენილი, აქცენტები კეთდება სოციალურ პროგრამებზე, ადამიანის უფლებებზე, ბავშვებსა და მოხუცებზე. იქ, სადაც ქალია, მეტი კეთილგონიერებაა.
ჩემი წინასაარჩევნო კამპანიის აქცენტებიც ესაა - ქალები და ახალგაზრდობა.
ეთნიკური უმცირესობებით დასახლებულ რეგიონებში განსხვავებული ტიპის გამოწვევებია, იქნება ეს ინტეგრაციის პრობლემა, ენობრივი ბარიერი და ა.შ. მიუხედავად სხვადასხვა ინიციატივებისა, ეს პრობლემები მაინც ვერ გადაიჭრა. რას გეგმავთ იმისათვის, რომ ახალგაზრდებს განათლებისა და წარმატების მეტი შესაძლებლობები გაუჩნდეთ?
ეთნიკური უმცირესობებით დასახლებულ რეგიონებში არის სხვადასხვა ტიპის პრობლემა, თუნდაც ენის ბარიერი. მაგრამ მოდი დავფიქრდეთ, რომელ თაობებზე ვსაუბრობთ. თუ ავიღებთ 30 წლამდე ახალგაზრდებს, მათ პრაქტიკულად უკვე აითვისეს სახელმწიფო ენა. ავად თუ კარგად, აითვისეს.
გვერდიგვერდ ვცხოვრობთ სომხები, აზერბაიჯანელები, ბერძნები, უკრაინელები, რუსები. რა ვიცით ერთმანეთის კულტურისა და ნაციონალური ტრადიციების შესახებ? კიდევ კარგი ქართველებმა სულ ცოტა ხნის წინ გაიგეს, რომ არსებობს ისეთი აზერბაიჯანული დღესასწაული, როგორიცაა, ნოვრუზ ბაირამი. მაგრამ ეს საკმარისია? რა იციან ქართველებმა საქართველოში მცხოვრები აზერბაიჯანელების შესახებ? ბევრი ნაცნობი (ქართველი) ხშირად მეკითხება - სადაური აზერბაიჯანელი ხარო. როცა ვეუბნები, რომ ქართველი, ეს მათ აკვირვებს. რადგან მათი წარმოდგენით საქართველოში მცხოვრები აზერბაიჯანელი ქალი ბაზარში მწვანილისა და ბოსტნეულის გამყიდველია. მათ არაფერი იციან აზერბაიჯანულ კულტურაზე, პოეზიაზე. მე ვლაპარაკობ აქ მცხოვრებ აზერბაიჯანელებზე, რომელსაც არ იცნობენ. ეს არა მხოლოდ აზერბაიჯანელებს ეხება, არამედ სხვა ეთნიკურ უმცირესობასაც.
საჭიროა რეალური ინტეგრაცია და არა ის, რომ ერთი მხარე კედლის განგრევას ცდილობდეს, მეორე კი გაოგნებული თვალებით უყურებდეს ამას. მგონია, რომ რეალური ინტეგრაციისთვის აუცილებელია არა ერთდღიანი, არამედ გააზრებული გეგმები და გადაწყვეტილებები.
ეთნიკური უმცირესობებით დასახლებულ რეგიონებში უმწვავესი პრობლემაა ადრეული ქორწინება. რა უნდა მოვიმოქმედოთ მის დასაძლევად?
ადრეული ქორწინება სერიოზული პრობლემაა. უნდა ვიფიქროთ იმაზე, ვისაც ეს ეხება. მანამდე კანონი იძლეოდა შესაძლებლობას, არასრულწლოვანი პირი გამონაკლის შემთხვევებში სასამართლოს თანხმობით დაქორწინებულიყო. ახლანდელი კანონი (18 წლამდე პირის ქორწინება აკრძალულია) ამ გამონაკლისს არ ითვალისწინებს, რაც რადიკალური გადაწყვეტილებაა, რადგან ზოგჯერ განსაკუთრებული შემთხვევა ხდება, მაგალითად, დაუგეგმავი ორსულობა. არასრულწლოვანს ასეთ დროს რამდენიმე რისკის ქვეშ ვტოვებთ - იქნება ეს აბორტი, მარტოხელა დედობა თუ სხვა სირთულე, რომელიც ამას მოჰყვება. რისთვის კეთდება ეს? ვინ იგებს ამით? ამიტომ, როცა ქმნი კანონს, ის უნდა ითვალისწინებდეს იმ ადამიანების კეთილდღეობას, რომელთათვისაც ეს კანონი იქმნება. სასამართლოსთვის ამ უფლების კანონის ჩამორთმევა, ჩემი აზრით, არასწორი იყო.
როგორ აფასებთ თქვენს შანსს ოქტომბრის არჩევნებზე და რა გამოგარჩევთ დანარჩენი კანდიდატებისგან?
ჩემი აზრით, მოგების მაღალი შანსი მაქვს. ვფიქრობ, ამომრჩეველი დააფასებს ჩვენი საერთო მომავლის ჩემეულ ხედვას და ამით გამომარჩევს სხვა კანდიდატებისგან. მე არ ვსპეკულირებ იმით, რომ აზერბაიჯანელი ქალი ვარ და მხოლოდ ამიტომ უნდა მომცენ ხმა. აქცენტს ვაკეთებ იმაზე, რომ ეთნიკური უმცირესობები და ქალები აქტიურად უნდა იყვნენ ჩართული საზოგადოებრივ ცხოვრებაში. ვფიქრობ, რომ ადამიანები ხმას მისცემენ ჩემს პროგრამას, ჩემს პირად და პარტიის ხედვებს. ახლა არის დრო წინსვლისთვის და ჩვენ ეს უნდა გავაკეთოთ - ვიმუშაოთ ჩვენი პირადი, საზოგადოებისა და ქვეყნის კეთილდღეობისთვის.
