პარლამენტის თავმჯდომარემ არჩილ თალაკვაძემ 5 აგვისტოს საარჩევნო კანონმდებლობაში შესატან ცვლილებათა პროექტი წარადგინა. 

კონსულტაციების მესამე რაუნდში მონაწილეობდნენ ოპოზიციური პარტიებისა და სამოქალაქო საზოგადოების წარმომადგენლები, აგრეთვე საერთაშორისო პარტნიორები. ოპოზიციას კანონპროექტთან დაკავშირებით შენიშვნები აქვს. საპარლამენტო და არასაპარლამენტო ოპოზიცია ხელისუფლებას ძირითადად ბლოკების გაუქმებისა და დაფინანსების წესის ცვლილების გამო აკრიტიკებს. 

როგორც თინა ბოკუჩავამ საარჩევნო კანონმდებლობის რეფორმის სამუშაო ჯგუფის შეხვედრისას ჟურნალისტებთან აღნიშნა, „ხელისუფლება ყოველთვის სწორედ საარჩევნო ბლოკების გამოყენებით იცვლებოდა და ამის აკრძალვა ბიძინა ივანიშვილს სწორედ ამიტომ სურს“.

„სამოქალაქო საზოგადოებისა და დემოკრატიის განვითარების ცენტრის" დირექტორის, ლადო ბოჟაძის თქმით, საქართველოში ბლოკები ძირითადად ერთიანდებოდნენ კორუფციული სისტემით და ეს უმთავრესად დაფინანსების მიღებას ემსახურებოდა. 

„ჩვენს ქვეყანაში ბლოკების გაერთიანების საკმაოდ ცუდი გამოცდილება არსებობს. გაერთიანება ხდებოდა არა საერთო იდეოლოგიისა და პოლიტიკური ხედვის გარშემო, არამედ ისინი იძულებული იყვნენ, მაღალი საარჩევნო ბარიერის გამო გაერთიანებულიყვნენ და ამ ხერხით შესულიყვნენ პარლამენტში. დღეისათვის ჩვენ გვყავს 19 კვალიფიციური სუბიექტი, მაგრამ, პოლიტიკაში მათი ჩართულობა რომ განვიხილოთ, შეიძლება სამიც კი ვერ დავასახელოთ. ეს ნიშნავს, რომ ისინი არანაირი პოლიტიკური ხედვებისა და იდეოლოგიის გამტარებელნი არ არიან; უბრალოდ გაერთიანდნენ დიდ პარტიაში, რადგან დიდი შანსი იყო პარლამენტში შესვლის“.

ცვლილებებს, რომლებიც საარჩევნო სისტემასთან დაკავშირებით იგეგმება, დადებითად აფასებს კონსტიტუციონალისტი ვახუშტი მენაბდე. მისი შეფასებით, ახალი საარჩევნო სისტემა, ერთი მხრივ, ხელს შეუწყობს ორპოლუსიანი პოლიტიკური სისტემის გადალახვას და, მეორე მხრივ, შესაძლებლობებს მისცემს საზოგადოების მცირე ჯგუფებს ინსტიტუციონალიზებულ პოლიტიკაში მონაწილეობის თვალსაზრისით. 

„ჩვენ ვემხრობით ბლოკების გაუქმებას და გვჯერა, რომ მათი აკრძალვა ამ შემთხვევაში გონივრულია. საქართველოში ბლოკური დაჯგუფების შესაძლებლობა ყოველთვის ხელს უშლიდა პარტიული დემოკრატიის განვითარებას და პარტიული სტრუქტურების მშენებლობას. ამავდროულად, ამახინჯებდა პოლიტიკურ ველს და ქმნიდა, ერთი მხრივ, ხელოვნურ გაერთიანებებს, ხოლო, მეორე მხრივ, ხელს უწყობდა ხელოვნური პარტიების წარმოშობას“.

არჩილ თალაკვაძის მიერ წარმოდგენილი საარჩევნო კანონმდებლობაში შესატანი ცვლილებების მიხედვით, შეიცვლება პარტიების დაფინანსების სისტემაც, უფრო სამართლიანი და ობიექტური მოდელით. პარტია, რომელიც პარლამენტის თუნდაც ერთ მანდატს მოიპოვებს, დაფინანსებას მიიღებს არჩევნებში მოპოვებული ხმების შესაბამისად ახალი, გამჭვირვალე და მარტივად გასაგები ფორმულით. მცირე პარტიები მიიღებენ შედარებით მეტ დაფინანსებას.

დღევანდელი კანონმდებლობით, თუ პარტია თვითმმართველობისა და საპარლამენტო არჩევნებზე 3-პროცენტიან ბარიერს გადალახავს, მას ეძლევა დაფინანსება. ცვლილებათა პროექტის მიხედვით კი, პოლიტიკური პარტია, რომელიც 0,67-პროცენტიან ბუნებრივ ბარიერს გადალახავს, გარდა იმისა, რომ საპარლამენტო მანდატს მიიღებს, დაფინანსების მიღების შესაძლებლობაც ექნება. 

ლადო ბოჟაძე გამართლებულად მიიჩნევს დაფინანსების სისტემის ამგვარ ცვლილებას. მისი თქმით, პატარა პარტიებს ექნებათ შანსი პირველად იბრძოლონ დაბალანსებულ და თანაბარ პირობებში. 

„ეს იყო ჩვენი ხედვა და რეკომენდაციაც. დაფინანსების პროპორციები არის სრულად დაცული. მაგალითად, პოლიტიკური პარტია, რომელსაც ხმას მისცემს 50 000-მდე ამომრჩეველი, თითოეულ ხმაზე 15 ლარს მიიღებს. ის პოლიტიკური პარტია, რომელიც 50 000-იდან 150 000-მდე ხმას დააგროვებს, თითო ხმაზე იღებს 10 ლარის დაფინანსებას. უკვე 150 000-ზე ზევით, შესაბამისად, მიიღებენ 5 ლარს. 2020 იქნება უნიკალური არჩევნების წელი საქართველოში, რადგან პარტიებს ეძლევათ საშუალება, 0,67 პროცენტით მოხვდნენ პარლამენტში და მიიღონ დაფინანსება. თვისებრივად ახალი რეალობა და შანსი ექმნებათ პოლიტიკურ პარტიებს, რომ სხვა პარტიასთან გაერთიების გარეშე მიიღონ საპარლამენტო მანდატი. არ ვიცი, რა შენიშვნები შეიძლება ჰქონდეს ოპოზიციურ პარტიებს, მაგრამ ვიმეორებ - ახალი საარჩევნო სისტემა ბლოკების გაუქმებითა და დაფინანსების წესის ცვლილებით ემსახურება პოლიტიკური პარტიებისა და პოლიტიკური სისტემის გაძლიერებას საქართველოში“. 

კონსტიტუციონალისტი ვახუშტი მენაბდე ამბობს, რომ ხელისუფლების მიერ შემოთავაზებული დაფინანსების სისტემა მათი ერთ-ერთი რეკომენდაცია იყო:

„როცა შევიკრიბეთ, მაშინ სწორედ ერთ-ერთი ასეთი შეთავაზება გვქონდა, დაფინანსება დაფუძნებოდა ხმების რაოდენობას და ყველა სხვა ფაქტორი გამორიცხულიყო. გვიხარია, რომ ეს ხედვა გაიზიარა უმრავლესობამ. პატარა პარტიები პროპორციულად უფრო დაფინანსდებიან, ვიდრე დიდი პარტიები. ეს კი პატარა პარტიებს მისცემს შესაძლებლობას, უფრო მეტი ინვესტიცია მიიღონ და მომდევნო არჩევნებზე სოლიდურად წარდგნენ ამომრჩევლის წინაშე“.