გაბრიელ გარსია მარკესი „პატრიარქის შემოდგომა“
თუკი ამ თემაზე რაიმეს წაკითხვა (ან გადაკითხვა) ღირს, ეს ბევრისთვის კარგად ცნობილი და საყვარელი რომანია. მარკესის წიგნში ნამდვილი, ცოცხალი „სევდა და მწუხარებაა“ და არა დასავლური ანტიუტოპიების მრისხანე ტოტალიტარიზმი. ის პოლიტოლოგებზე ნაკლებად არ იცნობს ძალაუფლების ტექნოლოგიებს - აქაა პრეზიდენტის ორეულიც, ახლო გარემოცვის მართვის ხელოვნებაც, და კანონებისა და წესების უარყოფაც, როგორც მმართვის მთავარი პრინციპი.
მარიო ვარგას ლიოსა „საუბარი კათედრალში“
ლათინური ამერიკის ლიტერატურაში დიქტატორებს ცალკე ჟანრი ეძღვნება (la novela de dictador). რომანი „საუბარი კათედრალში“ მისი ნაწილია და გვიჩვენებს, თუ რამდენად სხვადასხვაგვარად აისახება დიქტატურათა პოლიტიკური რეალობა ანტიუტოპიების ავტორთა წარმოსახვაში და მათი შესრულებით, ვინც ასეთი რეჟიმის პირობებში იზრდებოდა და ცხოვრობდა. დიქტატურა იპყრობს მთელ გონებას, ნიჭიერ ადამიანებს მასთან ბრძოლისაკენ უბიძგებს, საბოლოოდ კი ართმევს მათ ძალისხმევის გაღების შესაძლებლობას და ნაპირზე მოისვრის.
მიგელ ანხელ ასტურიასი „სენიორ პრეზიდენტი“
ესაა „დიქტატორული“ ჟანრის ერთ-ერთი პირველი რომანი და იმავდროულად, ერთ-ერთი პირველი ნიმუში „მაგიური რელიზმისა“ - ავანტიურული და ძალიან საინტერესო, მართლაც შესანიშნავი საკითხავი, თან არამხოლოდ მათთვის, ვისაც ავტორიტარიზმის ბუნება აინტერესებს.
დასავლური პოლიტოლოგიის ვერსია იმის შესახებ, თუ რატომ ხდებიან მმართველები დიქტატორები, კარგადაა აღწერილი დოკუმენტური პროზის ორ ნიმუშში: აშშ-ის იელის უნივერსიტეტის პროფესორის, მილან სვოლოკის წიგნში „ავტორიტარული მმართველობის პოლიტიკა“ და ნიუ-იორკის უნივერსიტეტის პროფესორების, ბრიუს ბუენო დე მესკიტას და ალისტერ სმიტის „დიქტატორის სამაგიდო წიგნში“.
საკითხავებს შორის თავის შესაქცევად თემით განსაკუთრებულად დაინტერესებულებს გთავაზობთ სამ ფილმს, ესენია: „ბრმების ქვეყანა“ („Land of the Blind“, 2006), რომელშიც დიქტატორები აშინებთ; „V for Vendetta“ (2005), რომელშიც დიქტატორებს ამხობენ და „დიქტატორი“ („The Dictator“, ), რომელშიც მათ დასცინიან.
