სხვა ოპოზიციონერი პოლიტიკოსებისგან განსხვავებით, თქვენ „გაზპრომთან“ დაკავშირებით არც ისე ხისტი პოზიცია გაქვთ და ამბობთ, რომ თუ ქვეყნის ენერგოსისტემას სჭირდება, „გაზპრომსაც“ უნდა ვესაუბროთ და სხვებსაც. როგორ ფიქრობთ, რა პოლიტიკური საფრთხეების შემცველი შეიძლება იყოს ეს საქართველოსთვის?
პირველ ყოვლისა, პრინციპულად არ უნდა გამოვრიცხოთ მოლაპარაკება რომელიმე მხარესთან. თუ გამორიცხავ, მაშინ შენი დამოკიდებულებით წინასწარ ზღუდავ იმ გადაწყვეტილებას, რომელსაც შესაძლოა, შენი ქვეყნისთვის დიდი მნიშვნელობა ჰქონდეს. მე ზოგადად ვამბობ, რომ, პრინციპში, გამორიცხული არაფერი არ არის.
მაგრამ სწორედ აქ არის არჩევანი გასაკეთებელი. როდესაც ენერგეტიკის სამინისტროს ხელმძღვანელი და პოლიტიკის განმსაზღვრელი ხარ, პირველ ყოვლისა, უნდა გაიაზრო, რა სჭირდება შენი ქვეყნის ენერგეტიკულ დამოუკიდებლობას ან ენერგეტიკულ უსაფრთხოებას. როცა გაქვს შანსი, რომ დეფიციტის არსებობის შეთხვევაში აზერბაიჯანიდან შემოიტანო მეტი გაზი, რომელიც შენი სტრატეგიული პარტნიორია, რომელმაც ომის დროს არ მიგატოვა და გვერდში დაგიდგა, ანუ სანდო პარტნიორია, თანაც გეუბნება, რომ შენთვის და ევროპისთვის სამყოფი გაზი აქვს, რატომ მიდიხარ და ესაუბრები „გაზპრომს“ ან რუსულ ენერგომატარებლებს. ეს არჩევანი არასწორია.
ხელისუფლების მიმართ ჩემი და „თავისუფალი დემოკრატების“ პრეტენზია არის ის, რომ „გაზპრომთან“ მოლაპარაკება არანაირად არ იყო არგუმენტირებული ქვეყნის ენერგოუსაფრთხოებით. ამასთან, ფარულად და ჩვენს ზურგს უკან მიმდინარეობდა მოლაპარაკებები, ენერგეტიკის სამინისტროსგან სამი სხვადასხვა ვერსია მოვისმინეთ, რაც აშკარად ბადებს ეჭვს, რომ აქ არა ეროვნული, არამედ ვიღაცის პირადი ან პოლიტიკური ინტერესია გათვალისწინებული.
რამდენად დამაჯერებელია თქვენთვის კახი კალაძის არგუმენტი, რომ „გაზპრომთან“ მოლაპარაკების მიზეზი ენერგობაზრის დივერსიფიცირება, დეფიციტის შევსება და რუსული კომპანიის ულტიმატუმია?
ჩემთვის ეს არგუმენტები დამაჯერებელი არ არის. საქართველო ისეთ ადგილზე მდებარეობს, დივერსიფიცირება ყველა სფეროში გვჭირდება. მაგრამ აქცენტი საიმედოობაზე უნდა გვქონდეს. როცა პოლიტიკურ „გაზპრომზე“ ვსაუბრობთ, მასთან მოლაპარაკების პროცესში ასე მოუმზადებლად, სტრატეგიის გარეშე შესვლა ნიშნავს იმას, რომ მოლაპარაკების საკითხში აბსოლუტურად არაპროფესიონალები არიან.
თუკი „გაზპრომი“ მართლაც გვიყენებს ულტიმატუმს, რა შეიძლება ჩვენ მას დავუპირისპიროთ?
ჩვენ არ უნდა გადავხედოთ არსებულ შეთანხმებას, თუკი უკეთეს შემოთავაზებას არ ვიღებთ. ამ შემთხვევაში ჩვენ არ უნდა შევეხოთ მოლაპარაკების საგანს და თუკი რუსეთის მხრიდან დარღვევა იქნება. ამასთან დაკავშირებით მას ჩვენთვისსაფასურის გადახდა მოუწევს.
ამიტომ ამ შემთხვევაში საქართველოს ხელისუფლების არჩევანი, შევიდეს არასწორ მოლაპარაკებებში, ეროვნული ინტერესების შეუსაბამოა.
ხელშეკრულების ყოველწლიურ განახლებას პრაქტიკულად ავტომატური ხასიათი აქვს. გადახედვა ფორმალურია, რათა ორივე მხარეს ჰქონდეს შესაძლებლობა, რომ თუ წლის ბოლოს რამის შეცვლა მოუნდებათ, წინადადება შემოიტანონ.
არც ქვეყანას და არც ენერგეტიკის სამინისტროს არ აქვს ენერგეტიკული უსაფრთხოების სტრატეგია. სწორედ აქედან გამომდინარე, ენერგომოწოდებაში თუ მოლაპარაკებებში ნებისმიერი კრიზისის დროს ნაუცბათევ, გაუთვლელ გადაწყვეტილებებს იღებენ და ასეთ ჩიხურ მდგომარეობაში შევდივართ. ამიტომ პირველ ყოვლისა, საჭიროა, გვქონდეს გრძელვადიანი სტრატეგია, რომელსაც ენერგეტიკის სამინისტრო შეიმუშავებს. მასში მხოლოდ ენერგიის ტრადიციულ წყაროებზე კი არა, განახლებად ენერგიაზეც უნდა იყოს საუბარი. ჩვენ ჩვენი ენერგორესურსები შესწავლილიც კი არ გვაქვს.
თქვენ ამბობთ, რომ ამ მოლაპარაკების პროცესში კალაძის კეთილსინდისიერებაში ეჭვი არ გეპარებათ, მაგრამ ყოველთვის აღნიშნავთ იმასაც, რომ ქვეყანას არაფორმალური ლიდერი მართავს. ხომ არ მიიჩნევთ „გაზრპომთან“ მოლაპარაკებასაც რუსეთსა და საქართველოს არაფორმალურ მმართველს შორის პოლიტიკური გარიგების საგნად?
მე მაქვს ჩემი საფუძვლიანი მოსაზრება, რომ ამ მოლაპარაკებაში საქართველოს მხრიდან პირობების განმსაზღვრელი მხოლოდ არაფორმალური მმართველი, ივანიშვილი იქნება. გამორიცხულია, რომ ბატონმა კალაძემ მოლაპარაკებაში მონაწილეობა დამოუკიდებლად მიიღოს. ეკონომიკური, ენერგეტიკული და ფინანსური ურთიერთობების ყველა დეტალს, სამწუხაროდ, არაფორმალურად მართავს ივანიშვილი. „გაზპრომი“ მისთვის იმდენად მნიშვნელოვანი საკითხია, რომ აქაც ბოლომდეა ჩართული და ამ მოლაპარაკების მთავარი მონაწილეა.
კალაძე ამბობს, რომ „გაზპრომთან“2003 წლიდან ვთანამშრომლობთ და, ბუნებრივი აირის გატარების საფასურად მიღებული გაზის გარდა, მისი მეშვეობით დეფიციტსაც ვივსებდით. თუკი „გაზპრომთან“ წლების განმავლობაში ვთანამშრომლობდით, მაშინ ახლა რატომ გახდა მასთან მოლაპარაკება აჟიოტაჟის მიზეზი?
იქიდან გამომდინარე, რომ მოლაპარაკების პროცესი ხალხისთვის გაუგებარი მოსაზრებებით დაიწყო და გაუმჭვირვალე იყო, ეჭვი შეგვეპარა, ხომ არ შეიძლება ამ ფარული მოლაპარაკებების შედეგად მეტად გავხდეთ დამოკიდებული რუსულ ენერგომატარებლებზე, აზერბაიჯანზე კი - ნაკლებად. ამიტომ ყველას გვაქვს ლეგიტიმური უფლება, ჩვენ მიმართ ანგარიშვალდებულ ხელისუფლებას მეტი პასუხი მოვთხოვოთ.
კიდევ უფრო მეტ ეჭვს ბადებს ის, რომ საქართველოს ხელისუფლებამ ბოლო პერიოდში ძალიან გაჭიმა და გადაავადა ჩვენი გაწევრიანება ევროკავშირის ენერგოგაერთიანებაში. ჯერ კიდევ ერთი წლის წინ, როცა აქ ენერგეტიკის ევროკომისარი იყო ჩამოსული, პრემიერ-მინისტრთან ერთად ბრიფინგი გამართა და თქვა, რომ უახლოეს პერიოდში საქართველოსგან კონკრეტულ ნაბიჯებს ელოდებოდა. ანუ შარშან უკვე დეკლარირებულად უნდა გადაგვედგა ნაბიჯი გაწევრიანებისკენ.
გაწევრიანება გულისხმობს იმას, რომ შენ გამჭვირვალე უნდა გახადო შენი ენერგობაზარი, ევროპული სტანდარტები დააკმაყოფილო. ასე ხალხს ზუსტად ეცოდინება, როგორ დგება ტარიფი, რა ფასი აქვს ენერგომატარებლებს და ამ კონკურენტულ გარემოში, დარწმუნებული ვარ, ჩვენი საზოგადოების ზურგს უკან შეთანხმების გაფორმება პრაქტიკულად შეუძლებელი იქნება.
თუკი მაინც დავდექით იმ ფაქტის წინაშე, რომ დეფიციტის შესავსებად, „გაზპრომის“ გარდა, სხვა გზა არ გვექნება, რას ფიქრობთ, როგორ შეიძლება გავანეიტრალოთ ის პოლიტიკური საფრთხე, რაც საქართველოს შეიძლება მოუტანოს „გაზპრომთან“ თანამშრომლობამ?
შეგახსენებთ, რომ აზერბაიჯანული ნავთობიც და გაზიც ჩვენთვის ნებისმიერ დროს ხელმისაწვდომია. ამას აცხადებს ჩვენი პარტნიორი ქვეყანა. არანაირი საფუძველი არ გვაქვს, რომ ამაში ეჭვი შევიტანოთ. გარდა ამისა, ვიყავი ბაქო-თბილისი-ჯეიჰანის შესახებ მოლაპარაკების თანამონაწილე ამერიკელებთან და ევროპელ პარტნიორებთან და მახსოვს, დეფიციტი როცა ჩნდებოდა, ამერიკელები გვაწვდიდნენ ენერგომატარებლებს და თანხას, რომ დამატებითი ენერგომატარებელი შეგვეძინა. ეს უკიდურესი გამოსავალია.
ნებისმიერ საკითხთან დაკავშირებით „გაზპრომთან“ და რუსეთთან ურთიერთობისას ჩვენ მუდმივად ბალანსი დავიცვათ. 20 წლის განმავლობაში ჩვენ დავინახეთ, რომ რუსეთს პოლიტიკური მიზეზის გამო საქართველოსთვის ბაზრის ჩაკეტვა და ენერგომომარაგების შეწყვეტა ნებისმიერ დროს შეუძლია. ამ მძიმე გამოცდილებიდან გამომდინარე, რომელიც 2008 წელს უფრო დამძიმდა - ოკუპირებული აქვთ ჩვენი ტერიტორიის საგრძნობი ნაწილი, უნდა ვეცადოთ, რომ რუსულ ბაზარზე ან მათ ენერგომატარებლებზე დიდწილად დამოკიდებული არ გავხდეთ.
მთავარი ამოცანაა, არ ვიყოთ იმდენად დამოკიდებული რუსულ ენერგომატარებლებზე, რომ ამან ჩვენს პოლიტიკაზე მოახდინოს გავლენა. ასეთი საფრთხე თუ დავინახეთ, ჩვენ გამოსავალი სხვაგან უნდა ვეძებოთ. მაგრამ ამ შემთხვევაში აზერბაიჯანის სახით უფრო მარტივი არჩევანი გვაქვს.
რას იტყვით ახალ პოლიტიკურ მოთამაშეებზე - „გირჩსა“ და პაატა ბურჭულაძეზე? მათ ჯერ არ განუცხადებიათ 2016 წლის არჩევნებში მონაწილეობის შესახებ. როგორ შეცვლის პოლიტიკურ გარემოს მათი პოლიტიკაში გამოჩენა?
მე მიმაჩნია, რომ უფრო პლურალისტური წინასაარჩევნო გარემო და დებატებში წარმოჩენილი მეტი განსხვავებული მოსაზრება, უფრო წაადგება ქართული დემოკრატიისა და ჩვენი საზოგადოების დემოკრატიული მომწიფების პროცესს. ამიტომ მე მათ გამოჩენაში ცუდს ვერაფერს ვხედავ.
იმდენად ახლოს ვართ არჩევნებთან, ვეჭვობ, რომელიმე ახლად შექმნილმა პოლიტიკურმა ძალამ იმ საარჩევნო მანქანის ჩამოყალიბება მოასწროს, რომელიც არჩევნებზე წარმატების მისაღწევადაა საჭირო. ამიტომ, ჩემი აზრით, მათი შემოსვლით ჩვენს პოლიტიკურ ლანდშაფტზე დრამატული ცვლილება არ მოხდება. მაგრამ ეს კარგია, უფრო გამახვილებული დებატები იქნება, უფრო მეტად იქნება წარმოჩენილი ჩვენი საზოგადოების სხვადასხვა ჯგუფის პოზიცია.
ძირითად მოთამაშეებად სამი პოლიტიკური ძალა ვრჩებით - „ქართული ოცნება“, „თავისუფალი დემოკრატები“ და „ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა“. დარწმუნებული ვარ, რომ იმ ამომრჩევლების 55-60%-ს, რომელმაც არ იცის, ვის დაუჭიროს მხარი, სწორედ ჩვენ გადმოვხრით ჩვენკენ და დავარწმუნებთ, რომ შევქმნით პროფესიონალურ მთავრობას. დღეს საქართველოს სჭირდება არა პოლიტიკური, არამედ პროფესიონალური მთავრობა.
ვის უწინასწარმეტყველებთ საპარლამენტო უმრავლესობაში ყოფნას?
მე მგონია, რომ 60%-დან ყველაზე მეტ ხმას ჩვენ წამოვიღებთ. ამიტომ ჩვენ ვიბრძვით გამარჯვებისთვის, იმისთვის, რომ საზოგადოებაში „ქართული ოცნების“ მმართველობის პერიოდში დაკარგული რწმენა აღვადგინოთ.
სხვა პარტიების მიმართ ჩემი დამოკიდებულება არის ასეთი - ჩვენ ვართ ოპონენტები, მაგრამ უნდა ვიყოთ თანამოაზრეები საქართველოს მომავლის მშენებლობაში.
თქვენ კეთილგანწყობილი ხართ ახალი პრემიერის მიმართ, ამასთან ყველასთვის ცხადია „რესპუბლიკელების“ თქვენდამი დადებითი დამოკიდებულება. ხომ არ აპირებთ საპარლამენტო არჩევნებისთვის ახალ პოლიტიკურ მოთამაშეებთან ან კოალიციის რომელიმე სუბიექტთან გაერთიანებას?
არჩევნებამდე არანაირი კოალიციის შექმნას არ ვგეგმავთ. ცალსახად შემიძლია იმის თქმა, რომ ჩვენ დამოუკიდებლად გავდივართ ამ არჩევნებზე და გავიმარჯვებთ. რაც შეეხება „რესპუბლიკელებს“, ჩვენ ღირებულებითი თანხვედრა გვაქვს. ამდენი წელი პარტნიორები ვიყავით და არავის უნდა გაუკვირდეს, რომ პარტნიორული ურთიერთობა გვაქვს იმის მიუხედავად, რომ დღეს სხვადასხვა პოლიტიკურ პოლუსზე ვართ.
რაც შეეხება კვირიკაშვილს, მე მას ვიცნობ და დარწმუნებული ვარ, მას აქვს სურვილი, რომ ქვეყანა არჩევნებამდე მშვიდად მივიდეს. მე ვიცი, მისი სურვილი არ არის, რომ პროკურატურა, პოლიცია და უშიშროება წინასაარჩევნო პროცესებში იყოს ჩართული.
ამიტომ დავუჭირეთ მხარი და მივეცით 100 დღე, რომ თავისი მთავარი პოლიტიკური მიზნები გამოყოს და დაგვანახოს. ვფიქრობ, მისი მთავარი მიზანი ეკონომიკური კრიზისის აღმოფხვრა და ქვეყნის არჩევნებამდე მიყვანა უნდა იყოს. ის ვერ გაექცევა თავის წილ პასუხისმგებლობას, რადგან სამი წლის განმავლობაში ეკონომიკის მინისტრი იყო. ამ პერიოდში არ შექმნილა სამუშაო ადგილები, გაიზარდა ფასები, ჩვენი მოქალაქეების პირობები დღითიდღე უარესდება, გაქცეულია ლარის კურსი.
როგორ ფიქრობთ, რატომ გადადგა ირაკლი ღარიბაშვილი მაშინ, როცა ქვეყანამ ასეთ წარმატებას მიაღწია ვიზალიბერალიზაციის კუთხით და რატომ დაინიშნა მაინცდამაინც გიორგი კვირიკაშვილი მის შემცვლელად?
ვფიქრობ, მთავარი ამოცანა იყო, რომ ძალიან არაპოპულარული პრემიერ-მინისტრი მთავრობისთვის ჩამოეცილებინათ და მისთვის ხელი შეეწმინდათ. მეორე მიზეზი ისაა, რომ, ჩემი აზრით, ძალიან გაჯერებული იყო ქართული საზოგადოება იმ აზრით, რომ ღარიბაშვილის გარემოცვა ძალიან დიდ კორუფციულ გარიგებებში იყო ჩართული და, ცხადია, ეს ვნებდა საარჩევნო მზადებაში ჩართულ პარტიას.
მესამე მიზეზი ალბათ ისაა, რომ მას არაპოპულარული პრემიერის ჩანაცვლება ახალი, უფრო სანდო სახით უნდოდა. მე ქვეყნის მართვის სტილში უახლოესი ერთი წლის განმავლობაში ვერანაირ თვისობრივ გარღვევას ვერ ვხედავ. ივანიშვილმა მოხსნა ყოფილი პრემიერი და ახალიც მან დანიშნა. კვირიკაშვილიც „ქართუს“ იმპერიის ნაწილია. მე მასში ვხედავ იმ პიროვნულ თვისებებს, რომ მისი წინამორბედისგან განსხვავებით ამჩატებულ, დაუფიქრებელ და ემოციურ გადაწყვეტილებებს არ მიიღებს.
რა საფრთხეს უქმნის ქვეყნის ინსტიტუციებს არაფორმალური მმართველობა, სადამდე შეიძლება მიგვიყვანოს მართვის ასეთმა ფორმამ?
მე სულ ამას ვამბობ, რომ საქართველოში ასეთი მმართველობა არასდროს ყოფილა. გვყავდნენ მეფეები, გვყავდნენ რუსეთის იმპერატორის მიერ დანიშნული მმართველები, კომუნისტური ლიდერები, შემდეგ გამსახურდია, შევარდნაძე, სააკაშვილი. მაგრამ ყოველთვის იცოდა ქართულმა საზოგადოებამ, ვინ იყო გადაწყვეტილების მიმღები. დღეს არის უცნაური არაფორმალური მართვა, რომელიც ხალხისთვისაც უცხო იყო.
დღესაც მხვდებიან ქუჩაში ადამიანები, რომლებიც მეუბნებიან, რომ შეუძლებელია ქვეყანას მართავდეს ადამიანი, რომელიც საზოგადოებასთან შეხებაში არ არის, იზოლირებულად ცხოვრობს და მისი გადაწყვეტილებები აუცილებლად უნდა შესრულდეს პრემიერისა და სხვა მინისტრების მიერ. ეს მიუღებელია როგორც დემოკრატიისთვის, ასევე ადამიანური ურთიერთობებისთვისაც. აქედან გამომდინარე, მე აუცილებლად მჯერა, რომ მის მმართველობას წერტილს დავუსვამთ.
მართვის ასეთი ფორმა კატასტროფულია ინსტიტუტებისთვის. მიდის დემორალიზება, ეროზია, პასუხისმგებლობისგან გაქცევა. პროფესიონალი კადრები ხელს არაფერს აწერენ, რადგან არ უნდათ, რომ არაფორმალური მართვის ნაწილი გახდნენ. ეს რომ ასე გაგრძელდეს, ჩვენი ყველა მონაპოვარი, რაც ბოლო 25 წლის გამავლობაში გვქონდა - ჩამოყალიბებული ინსტიტუტები, მინიმუმამდე დაყვანილი კორუფცია... - ეს ყველაფერი დაიკარგება და ახლიდან მოსაპოვებელი გახდება. დროის დაკარგვისა და ხელიდან გაშვებული შესაძლებლობების უფლება არავის უნდა მივცეთ.
როგორც კი უმრავლესობას დაკარგავს „ქართული ოცნება“ და ბიძინა ივანიშვილი, მისი არაფორმალური მმართველობა დასრულდება. ყველა ჩვენგანის ამოცანა უნდა იყოს, რომ გვყავდეს ანგარიშვალდებული მთავრობა. ეს კი მხოლოდ და მხოლოდ იმ შემთხვევაში იქნება შესაძლებელი, თუ ივანიშვილი პარლამენტში უმრავლესობას დაკარგავს. და ეს ასეც მოხდება.
ხელისუფლებიდან თქვენი წასვლის მიზეზი საქართველოს დასავლურ კურსში ეჭვის შეტანა და ამაზე ხმამაღალი განცხადება იყო. დღეს რა განწყობით ხართ, კვლავ ხედავთ თუ არა ქვეყნის ევროატლანტიკურ კურსთან დაკავშირებულ საფრთხეებს?
მთავარი აქცენტი მაშინ პროკურატურის ქმედებებზე და თავდაცვის სამინისტროს თანამშრომლების დაკავებაზე იყო გადატანილი. რაც მხოლოდ პოლიტიკურად მოტივირებული იყო და საფრანგეთში თავდაცვით შეიარაღებაზე გაფორმებულ შეთანხმებას უკავშირდებოდა, რომელსაც ხელი მე მოვაწერე. მიუხედავად იმისა, რომ პრემიერთან და ყველასთან წინასწარ ვიყავი შეთანხმებული, დამირეკეს და მითხრეს, რომ ხელი არ მომეწერა. ამიტომაც ჩავთვალე, რომ ეს ჩვენი თავდაცვითი შეიარაღების მიღების ჩასაშლელად იყო.
მეორე, ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის საკითხში თავდაცვის სამინისტრო ავანგარდი იყო. მასზე ჩირქის მოცხება პოლიტიკურ მიზნით ასევე ჩვენი საერთაშორისო იმიჯისთვის ზიანის მომყენებელი იყო. ეს მაშინ, როცა ყველა მიიჩნევდა და NATO-ის ყველა კვლევასა და შეფასებაში აღნიშნავდნენ, რომ თავდაცვის სამინისტრო ჩვენს ქვეყანაში რეფორმების ერთ-ერთი სულისჩამდგმელი იყო.
და მესამე, როდესაც ჩვენ პრემიერისა და უმრავლესობის მხრიდან ჩვენი პოლიტიკური ძალის მიმართ დამოკიდებულება დავინახეთ, რომლის ხელშიც არამხოლოდ თავდაცვის, არამედ საგარეო საქმეთა და ევროატლანტიკურ სტრუქტურებში ინტეგრაციის სამინისტროების ბედი იყო, სწორედ ამან გვათქმევინა, რომ ჩვენ ქვეყნის ორიენტაციაში კორექტივების შეტანის საფრთხე დავინახეთ.
აქედან 6 თვის თავზე ჩვენ უფრო ხმამაღალი განცხადება გავაკეთეთ ჩვენი თავდაცვის შეიარაღებაზე. ხელისუფლება და უკვე ამჟამინდელი თავდაცვის მინისტრი პრაქტიკულად ვაიძულეთ, რომ ქვეყნის უსაფრთხოებაზე მუშაობა გაეგრძელებინათ. სამწუხაროდ, მხოლოდ მესამედზე შეთანხმდნენ, მაგრამ ეს მაინც კარგია, ამას მერე გაგრძელება მოჰყვება.
ჩემი აზრით, ჩვენმა მაშინდელმა გამოსვლამ და ორიენტაციაზე საჯაროდ საუბარმა გამოიწვია ის, რომ ბიძინა ივანიშვილმა ვერ გაბედა, ღიად მოეწოდებინა მთავრობისთვის ევროატლანტიკური ღირებულებებისგან გადახვევისკენ. მან დაინახა საზოგადოების მობილიზება და განწყობა და შემდეგ უკვე ლიბერალიზაციის საკითხის გადაწყვეტამაც შეუქცევადი ხასიათი მისცა მთავრობის პოლიტიკას.
როცა ქვეყნის არაფორმალური ხელისუფალი მიიჩნევს, რომ მას უნდა ჰყავდეს მურუსიძისნაირი სასამართლო და შოთაძისნაირი პროკურატურა, ეს ზიანს აყენებს როგორც ჩვენს ღირებულებით ნაწილს, ასევე ჩვენი ქვეყნის იმიჯს. ესეც, ბუნებრივია, ჩვენი ქვეყნის ევროპიზაციის წინააღმდეგ გადადგმული ნაბიჯია. მე ვფიქრობ, რომ ის ბალანსი, რომლის დაცვასაც ხელისუფლება ცდილობს, უფრო დასავლეთისკენაა გადახრილი, ვიდრე რუსეთისკენ და ამაში დიდი წვლილი ჩვენ უკვე ოპოზიციიდანაც შევიტანეთ. მაგრამ არჩევნების შემდეგ დადგება დრო, როცა ჩვენი ევროპაში ინტეგრაცია შეუქცევად, ინსტიტუციურ ხასიათს მიიღებს.
დავით ზალკანიანი ერთ-ერთი პირველი იყო, ვინც ქვეყნის კურსთან დაკავშირებით დაგეთანხმათ და თანამდებობა დატოვა. ცოტა ხნის წინ კი კვლავ ხელისუფლებაში დაბრუნდა. ხომ არ ფიქრობთ, რომ მან მაშინდელი გადაწყვეტილება ცოტა გაზვიადებულად და ნაჩქარევად მიიჩნია?
ეს შეკითხვა მასთან მეც მაქვს. ეს გადაწყვეტილება მან ჩემგან აბსოლუტურად დამოუკიდებლად და მოულოდნელად მიიღო. აქვე აღვნიშნავ, რომ თითქმის ერთი წელია, ის არასამთავრობო სექტორშია და პარტიულ საქმიანობასთან შეხება აღარ აქვს. მისი არჩევანი იყო, რომ დაეტოვებინა საჯარო პოლიტიკა, თუმცა როგორც აღმოჩნდა, საჯარო სამსახურში დაბრუნება გადაწყვიტა.
მართლაც პროფესიონალი კადრია და მე მას წარმატებას ვუსურვებ, მისი სახით კარგი შენაძენი აქვს საგარეო საქმეთა სამინისტროს.
იუსტიციის სამინისტრო აქტიურად მუშაობს სხვადასხვა კანონპროექტზე, განხორციელდა სასამართლოს, პროკურატურისა და შსს-ს რეფორმა. თქვენი შეფასებით, რა შეიცვალა 2012 წლის ოქტომბრის არჩევნების შემდეგ?
მე ძალიან იმედგაცრუებული ვარ ამ რეფორმებით, რომლებსაც შეიძლებოდა სახელმწიფოს მიმართ მოქალაქეების ნდობის ამაღლებაზე უფრო სწრაფი და პირდაპირი ეფექტი ჰქონოდა. სასამართლო რეფორმა რომ პრაქტიკულად ჩავარდნილია, ამას მგონი ყველა ვაღიარებთ. ჩვენი მიზანი მურუსიძის სასამართლოს კიდევ უფრო გაძლიერება არ იყო. პროკურატურასა და სასამართლოში მიმდინარე პროცესები, ჩემი გადმოსახედიდან, ზუსტად იგივეა, რაც ადეიშვილისა და სააკაშვილის დროს იყო.
პოზიტიური გარღვევა პენიტენციალურ სისტემაში გვაქვს - უფრო ჰუმანური მიდგომაა, აღარ აწამებენ პატიმრებს. ეს სერიოზული მიღწევა და ჩვენი საერთო მონაპოვარია. მაგრამ ეს არ ნიშნავს იმას, რომ ამით უნდა დავკმაყოფილდეთ. განსახორციელებელია მთელი სასამართლოსა და იუსტიციის სამინისტროს რეფორმა.
პროკურატურის რეფორმა კრიტიკას ვერ უძლებს, რაც შეეხება შსს-ს და სამართალდამცავი უწყებების რეფორმას, ის პრაქტიკულად ფორმალურია და არანაირი რეალური დეპოლიტიზაცია არ მომხდარა. ისევ გრძელდება პოლიტიკური ოპონენტების მიყურადება და თვალთვალი. ამას სჭირდებოდა პოლიტიკური ნება. ასეთი ნება კი ივანიშვილს არ აქვს. მისი მართვის სტილი ასეთ თვალთვალს, მიყურადებას და პირად ცხოვრებაში ჩარევას ეფუძნება. ამიტომ, ვიდრე მის არაფორმალურ მმართველობას ვერ მოვიცილებთ, დღევანდელ პოლიტიკურ ელიტაში მე ასეთ ნებას ვერ ვხედავ.
ცოტა ხნის წინ ამერიკაში იმყოფებოდით. ვის შეხვდით და რა ძირითად საკითხებზე ისაუბრეთ?
შევხვდი სახელმწიფო დეპარტამენტის ხელმძღვანელობას, თეთრი სახლის წარმომადგენლებს, პენტაგონს, ასევე ვაჭრობის დეპარტამენტის წარმომადგენლებს. მათ აინტერესებთ 2016 წლის არჩევნებისთვის ჩვენი სამზადისი. ჩემი მიზანი იყო, რომ საქართველოს თემა ჩვენი პოლიტიკური მეგობრის, აშშ-ისთვის დღის წესრიგში იყოს.
ყველაზე დიდი აქცენტი ეკონომიკაზე მქონდა გაკეთებული. ყველანაირი ინვესტიცია ძალიან ბევრს ნიშნავს საქართველოსთვის და მე, ფაქტობრივად, ბიზნესის კუთხით კამპანიას ვაწარმოებდი. ვსაუბრობდი იმ სფეროებზე, სადაც ინვესტიციის ჩადება შეიძლება. აქედან გამომდინარე, ჩვენ ვამზადებთ ნიადაგს, რომ ეკონომიკის თვალსაზრისით აშშ-სა და საქართველოს ურთიერთობა თვისობრივად ახალ დონეზე ავიყვანოთ.
ჩვენ ვისაუბრეთ გაზპრომზეც. მათი განწყობა იგივეა, რაც ჩვენი მოქალაქეების. მათ უნდათ, რომ საქართველო ენერგეტიკულად დამოუკიდებელი იყოს. მათთვისაც მიუღებელია ნებისმიერი ნაბიჯი, რომელიც ამ ენერგოდამოუკიდებლობას დაარღვევს.