ინტერვიუ ეკლესიის ხელმძღვანელთან,
პასტორ ზაალ ტყეშელაშვილთან
როგორ მოხვედით ეკლესიაში და ზოგადად რატომ დაინტერესდით რელიგიით?
პირველი შეხება, ასე ვთქვათ, სულიერ მოვლენასთან მქონდა 10-12 წლის ასაკში. ეს იყო კომუნისტების ხანა (1970-იანი წლები). მშობლები არ ყოფილან ეკლესიური ადამიანები. მაგ., მამა და ბაბუა თავგადადებული კომუნისტები იყვნენ. მახსოვს ჟურნალ „ნიანგში“ წავაწყდი ერთ ნახატს. მასზე გამოსახული იყო მღვდელი, რომელიც სეიფიდან ფულებს იღებდა და თან ბიბლიაც გადმოქონდა. ანუ შარჟის მიზანი იმის ჩვენება იყო, რომ ეს კაპიტალისტი მღვდლები ფულს აკეთებენ, რომელსაც ბიბლიასთან ერთად ინახავენ სეიფში. სწორედ ამ სურათის ნახვის შემდეგ დავინტერესდი ბიბლიით.
ანუ ათეისტურმა პროპაგანდამ სრულიად საწინააღმდეგო შედეგი გამოიღო: ნაცვლად იმისა, რომ მღვდლებისადმი და ზოგადად რელიგიისადმი კრიტიკულად განწყობილიყავით, მოხდა ის, რაც ყველაზე ნაკლებად უნდა ყოფილიყო მოსალოდნელი შარჟის შემქმნელთა გათვლით: დაინტერესდით ამ ყველაფრით, თან სერიოზულად...
დიახ, ზუსტად ასე მოხდა. მინდა გავიხსენო კიდევ ერთი მნიშვნელოვანი ფაქტი, რომელიც კავშირშია ჩემს მიერ რელიგიური ცხოვრებით დაინტერესებასთან. ბებია მყავდა ძალიან ავად - სიკვდილის პირას იყო. ერთხელ მას მეზობელმა, ბაპტისტმა მორწმუნემ შესთავაზა ეკლესიაში წასვლა. ბებია არ ყოფილა დიდი მორწმუნე, მაგრამ მაინც გაჰყვა ეკლესიაში - იქნებ მართლა მიშველოსო. მოხდა სასწაული და ის განიკურნა. სწორედ ამ დროს დავიწყე მეც ბაპტისტურ ეკლესიაში სიარული. სხვათა შორის, პარალელურად დავდიოდი სიონის მართლმადიდებლურ ტაძარშიც.
ეს ის პერიოდია, როდესაც ბაპტისტი სასულიერო პირები სიონში ქადაგებდნენ პატრიარქ ილია მეორის ნებართვით, რაც დღეს ბევრისთვის სრულიად წარმოუდგენილია...
სწორედ ასე იყო. რეგულარულად დავდიოდი ტაძარში, ვესწრებოდი მართლმადიდებლურ ღვთისმსახურებასაც. მაშინ არ იყო ისეთი რელიგიური დაპირისპირება საქართველოში, როგორც ეს ოდნავ მოგვიანებით, მართლმადიდებლური ნაციონალიზმის გაძლიერებასთან ერთად წარმოიშვა. როგორც აღნიშნეთ, ბაპტისტები ქადაგებდნენ სიონში და ამ ორი (და არა მხოლოდ) ეკლესიების წევრებს ერთმანეთი ქრისტესმიერ ძმებად და დებად მიგვაჩნდა. 10 წელი დავდიოდი ბაპტისტურ ეკლესიაში. მაშინ არც ვფიქრობდი პასტორობაზე, ვიყავი ერთი რიგითი მორწმუნე. ბევრი მეგობარი მყავდა სიონის სტიქაროსანთა შორის, რომელთაგან დღეს ნაწილს უკვე სამღვდელო ხარისხი აქვს. სხვა სიტყვებით, რაღაცნაირად ვცდილობდი, რომ ერთ ეკლესიას არ მივჯაჭვულიყავი თავიდანვე და მაქსიმალურად კარგად შემეცნო და შემეგრძნო ყველა მხრიდან ქრისტიანობა. შემდეგ, როდესაც უფრო ღრმად გავერკვიე ქრისტიანულ თეოლოგიაში, ეკლესიის ისტორიაში, ღრმად შევისწავლე ბიბლია, მომიწია არჩევნის გაკეთება. დავინახე, რომ მართლმადიდებლური სარწმუნოება ბევრ დანამატს შეიცავს იმ მოძღვრებასთან შედარებით, რომელიც ქრისტემ და მოციქულებმა დაგვიტოვეს. დავინახე ბიბლიასთან წინააღმდეგობებიც, განსაკუთრებით მე-4 საუკუნიდან მოყოლებული. რასაკვირველია, ბაპტიზმიც არ იყო დახვეწილი მოძღვრება, მაგრამ რაც გააკეთა რეფორმაციამ და პროტესტანტიზმმა, ამას სრულიად ვეთანხმებოდი.
მკითხველთათვის, რომ უფრო ნათელი გახდეს, იქნებ ერთი ან ორი ასეთი საკითხი დაგვისახელოთ, რომელიც წინააღმდეგობრივად მიიჩნიეთ ბიბლიურ სწავლებასთან.
მაგ., მარიამის კულტი და ხატების თაყვანისცემის პრაქტიკა. მარიამის უკიდურესი განდიდება უფრო მეტად კათოლიკურ ეკლესიაში შეინიშნება, თუმცა არც მართლმადიდებლები ჩამორჩებიან მათ ამ საქმეში. რასაკვირველია, ღვთისმშობელს პატივი უნდა მივაგოთ, მაგრამ მისი თაყვანისცემის ობიექტად მიჩნევა მიუღებლად მიგვაჩნია პროტესტანტებს. ასევე ზოგჯერ ამა თუ იმ წმინდანისადმი დამოკიდებულებას ისეთი სახე აქვს, რომ ის თავად ქრისტეს ფიგურასაც კი ჩრდილავს. მოკლედ, ამ და სხვა მიზეზებმა განაპირობა ჩემი „გაპროტესტანტება“ და ამ დროს უკვე არც ბაპტისტურ ეკლესიის წევრად მოვიაზრებოდი...
თქვენც იმ დროს ხომ არ წამოხვედით ბაპტისტური ეკლესიიდან, როდესაც ამ ეკლესიამ ეპისკოპოს მალხაზ სონღულაშვილის ხელმძღვანელობით შიდა რეფორმები დაიწყო, რომლის მიზანიც მართლმადიდებელი ეკლესიის დოქტრინასა და ღვთისმსახურებასთან მაქსიმალური მიახლოება იყო? ჩემთვის ცნობილია, რომ ბაპტისტთა ნაწილმა სწორედ ამ რეფორმების გამო დატოვა ეს ეკლესია.
არა, მე უკვე წამოსული ვიყავი ამ ეკლესიიდან, სანამ იქ რეფორმები დაიწყებოდა. ჩემი წამოსვლა ცოტა უცნაურად მოხდა: ერთხელ ჩვენი ბაპტისტური ეკლესიის წევრი მეუბნება, რომ მორწმუნეთა გარკვეული ჯგუფი ერთ-ერთი ოჯახში იკრიბებება დამატებით, სადაც ლოცულობდნენ, ბიბლიას სწავლობდნენ და ქადაგებდნენ. თავიან უარი ვუთხარი, მაგრამ შემდეგ რაღაცნაირად მომერიდა ისევ უარის თქმა და წავყევი. როცა მივედი ამ საკრებულოში, აღმოვაჩინე, რომ ეს ადამიანები, მართალია, ბაპტისტები იყვნენ, თუმცა აღიარებდნენ ისეთ სულიერ ფენომენს, რასაც ტრადიციული ბაპტისტები სიფრთხილით ეკიდებიან. ეს არის სულიწმინდით ნათლობა (სწორედ ამგვარი ნათლობის ერთ-ერთი ნიშანია უცხო ენებზე ლაპარაკი - ე.წ. გლოსოლალია), რაც უფრო ორმოცდაათიანელთა რელიგიური პრაქტიკისთვისაა დამახასიათებელი. ზოგჯერ მათ ქარიზმატებსაც უწოდებენ. ამ ტიპის ქრისტიანების შესახებ მაშინ გაგებული მქონდა და მართალი გითხრათ არ განვიცდიდი განსაკუთრებულ სიმპათიას ასეთი ეგზალტირებული და ექსპრესიული ღვთისმსახურების მიმართ. მაგრამ მოხდა შემდეგი: როცა ამ ოჯახში მოწვეული მქადაგებელი ქადაგებდა, ჩემში რაღაც მოხდა და მახსოვს, რომ დავემხე და ხმამაღლა ვტიროდი და ვაღიარებდი ჩემს შეცოდებებს. მე არ ვუკავშირებ ამას მაინცდამაინც იმ ადამიანის ქადაგებას, რადგან მას არაფერი განსაკუთრებული არ უთქვამს ქადაგებისას. როგორც ჩანს, ეს იყო სულიწმინდის მოქმედება. ამის შემდეგ რადიკალურად შევიცვალე, რაც შეუმჩნეველი არ დარჩენილა გარშემომყოფთათვის. მათ ურთიერთობები ჰქონდათ ორმოცდაათიანურ ეკლესიასთან და შემდეგ ისე მოხდა, რომ მათთან ჩემი დაკავშირება მოხდა.
გულისხმობთ ეპისკოპოს ოლეგ ხუბაშვილის ორმოცდაათიანურ ეკლესიას?
დიახ, მის ეკლესიაში 1990 წლიდან ვარ.
საკუთრივ თქვენი ეკლესიის ისტორია როდის იწყება?
1993 წელს წავედი მოსკოვის თეოლოგიურ ინსტიტუტში, სადაც სამი წელი ვსწავლობდი, რომლის დამთავრების შემდგომ ჩამოვედი თბილისში და კარგა ხანი ისევ ორმოცდაათიანური ეკლესიის წევრი ვიყავი. მაგრამ 1998 წლიდან მე და ჩემმა მეგობრებმა უკვე დამოუკიდებელი მახარებლური მსახურება დავიწყეთ. თუმცა ეპისკოპოს ოლეგ ხუბაშვილის ეკლესიასთან ახლაც მჭიდრო კავშირი გვაქვს, მაგრამ ადმინისტრაციული დამოუკიდებლობა შევიძინეთ. რაიმე თეოლოგიური ხასიათის უთანხმოების გამო არ გამოვყოფილვართ ამ ეკლესიას. მიგვაჩნია, რომ ჩვენ სულიერი ერთობა გვაქვს. ადმინისტრაციული ერთობას კი არ მივიჩნევთ პირველხარისხოვნად.
როგორ გაიზარდა შემდგომ თქვენი ეკლესია, როგორ გამრავლდით? დიდი პროგნოზი არ იქნება ჩემი მხრიდან, თუ ვიტყვი, რომ საკმაოდ დიდ სირთულეებს წააწყდებოდით ქართულ რეალობაში...
დიახ, ასე მოხდა. თბილისის ქუჩებში ჩვენ აქტიური ქადაგება და გალობა დავიწყეთ და ამისთვის ბევრი მოგვხვდა კიდეც. ბასილ მკალავიშვილის ექსტრემისტული დაჯგუფების ერთ-ერთი აქტიური სამიზნე ჩვენც ვიყავით. 1999-დან 2005 წლამდე ხუთი სასამართლო პროცესი გვქონდა. საჩივარი შევიტანეთ პოლიციელების და პარლამენტის წინააღმდეგაც კი, რადგან ამ უკანასკნელმა არ დააკმაყოფილა ჩვენი მოთხოვნა მიტინგებისა და დემონსტრაციების შესახებ კანონთან დაკავშირებით, რომელიც შემდეგ ნაწილობრივ შეიცვალა საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ. ამ საქმეზე თინა ხიდაშელი იყო ჩვენი ადვოკატი. საბოლოოდ, ოთხი სასამართლო პროცესი წავაგეთ და ერთი მოვიგეთ. პოლიციელების წინააღმდეგ გამართულ სასამართლოზე ჩვენი ადვოკატი იყო ლია მუხაშავრია.
სხვათა შორის, უნდოდათ, რომ მკალავიშვილის წინააღმდეგ შეგვეტანა სარჩელი, მაგრამ ეს არ გავაკეთეთ, რადგან ყველანაირად ვერიდებოდით რელიგიათა შორის შუღლის გაღვივებას. ვუჩივლეთ პოლიციას, რომელიც გულგრილობას იჩენდა ამგვარი ინციდენტების შემხედვარე. უფრო მეტიც, ხშირად თავად პოლიცია გვემუქრებოდა, როგორც „სექტანტებს“. შეიძლება ითქვას, რომ პოლიციის მხრიდან ყველაზე მეტი ზეწოლა სწორედ ჩვენს რელიგიურ თემზე იყო, რადგან გავბედეთ და მათ წინააღმდეგ სარჩელი შევიტანეთ სასამართლოში. სხვათა შორის, ამერიკის რელიგიის თავისუფლების ყოველწლიურ ანგარიშში ორჯერ მოხვდა ინფორმაცია ჩვენი რელიგიური გაერთიანების დევნის შესახებ.
არის თუ არა წარმოდგენილი თქვენი ეკლესია რეგიონებში? ამჟამად რამდენი წევრი გყავთ?
რეგიონებში არ ვართ წარმოდგენილი. ჯერ მხოლოდ 150 წევრი გვყავს და პასტორები მე და ჩემი მეუღლე ვართ. რეგიონებში არის სხვა ორმოცდაათიანური ეკლესიები და ისინი მუშაობენ.
სხვათა შორის, ჩვენ პირველი რელიგიური უმცირესობა ვიყავით, ვინც რეგისტრაცია მიიღო 2006 წელს და აქაც თავგადასავლები გვქონდა. როდესაც ქალბატონმა ნოტარიუსმა გაიგო, რომ პროტესტანტული ეკლესიის დარეგისტრირება გვსურდა, განაცხადა, რომ ის მართლმადიდებელია და ამას არ გააკეთებდა. როდესაც ამის შესახებ ინფორმაცია მივაწოდეთ სახალხო დამცველის ოფისს და ნოტარიუსთა პალატას, საქმეში ჩაერია იუსტიციის მინისტრიც, ეს ქალბატონი დაითხოვეს სამსახურიდან. ამის შემდეგ გვირჩიეს, რომ სხვა ნოტარიუსთან წავსულიყავით, მაგრამ ჩვენ პრინციპულად არ წავედით სხვასთან, რადგან შეურაცხყოფილად ვგრძნობდით თავს.
რაიმე საქველმოქმედო ან სოციალურ პროექტებს თუ ანხორციელებს თქვენი ეკლესია?
ეკლესიაში გვაქვს მოწყალების მსახურება, რაც გულისხმობს ადამიანთა დახმარებას იმ ბიუჯეტიდან, რომელიც შემოწირულობებით ივსება. 2008 წლის აგვისტოს ომის შემდეგ გლდანის სასამართლოში შეხიზნულ ლტოლვილებს აქტიურად ვეხმარებოდით. ბუნებრივია, ჩვენ ვერ შევედრებით საქართველოში არსებულ სხვა პროტესტანტულ ეკლესიებს, რომლებიც ჩვენზე გაცილებით დიდი გაერთიანებები არიან და სოციალური მსახურებითაც საკმაოდ აქტიურნი. ჩვენ სულ რაღაც 150 კაციანი ეკლესია ვართ და იმას ვაკეთებთ, რაც შეგვიძლია.
როგორია თქვენი დღევანდელი შთაბეჭდილება ხალხის დამოკიდებულებაზე საქართველოში არატრადიციული ქრისტიანებისადმი. პირადად თქვენ როგორ გრძნობთ დღეს თავს ამ კუთხით?
მართალია, ხალხის განწყობა ჯერ კიდევ კრიტიკულია არამართლმადიდებელი ქართველებისადმი, მაგრამ, მიუხედავად ამისა, მაინც არ მიმაჩნია თავი რაღაც უცხო ელემენტად ქართულ საზოგადოებაში. არ ვიცი, შეიძლება მივეჩვიე კიდეც ჩვენდამი ასეთ დამოკიდებულებას. ყოველ შემთხვევაში, ადრე უფრო აგრესიული იყვნენ ქართველები ამ თვალსაზრისით. ჩვენი მრევლის წევრების შვილებს შეიძლება თანატოლები ხუმრობით ეძახიან რაღაც სიტყვებს (მაგ., სექტანტო, იეღოველო), მაგრამ სერიოზულ კონფლიქტებს ახლა აღარ აქვს ადგილი.
წინსვლა შესამჩნევია, მაგრამ ვერ ვიტყვი, რომ ეს რაღაც ფუნდამენტალური ცვლილებებია. ალბათ, მოსწყინდათ ეს დაპირისპირებები, რომლებსაც არაფერი მოაქვს, რადგან ეს ხალხი, რომლებსაც უპირისპირდებიან, არ იცვლებიან. როგორც ჩანს, მიხვდნენ რომ ასეთ ქმედებას შედეგი არ მოაქვს. ერთის მხრივ, ქვეყნიდან ვერ გვყრიან, მეორეს მხრივ, ვერ გვცვლიან და არგუმენტაციაც ისეთი არ აქვთ რომ ჩვენზე იმოქმედოს. ვფიქრობ, შეგუებას უფრო აქვს ადგილი, ვიდრე ტოლერანტობის ხარისხის ზრდას.