მამა კახაბერ, დამთავრებული გაქვთ თესალონიკის უნივერსიტეტის თეოლოგიური მაგისტრატურა. ასევე სწავლობდით ბრუკლინის წმინდა ჯვრის ბერძნულ თეოლოგიურ სკოლაში (აშშ). სადოქტორო დისერტაცია ილიას სახელმწიფო უნივერსიტეტში დაიცავით. ამავე უნივერსიტეტში ოთხი წლის მანძილზე შენი ხელმძღვანელობით ფუნქციონირებდა სამაგისტრო პროგრამა „ქრისტიანული თეოლოგია“, რომელიც მეც გავიარე. ამრიგად პირველი კითხვა აკადემიური ხასიათის მექნება: როგორ უყურებთ თეოლოგიურ განთლების გადაცემის საკითხს საუნივერსიტეტო დონეზე? რა მიზეზებს გამოყოფდი იმის ასახსნელად, რომ საქართველოში მაინცდამაინც დიდი ინტერესი არ გამოუწვევია ამ პროგრამის ამოქმედებას? მაგ., ჩემს ჯგუფში 6 კაცი ვიყავით და მათ შორის მხოლოდ მე ვიყავი მართლმადიდებელი, დანარჩენი ბაპტისტური ეკლესიიდან იყვნენ. დავაბრალოთ ეს ილიას უნივერსიტეტის შესახებ უსამართლოდ გავრცელებულ სტერეოტიპს თუ იარლიყს მისი „ანტიეკლესიურობის“ შესახებ, რომელიც ერთგვარად განიზიდავს ამგვარი განათლების მსურველ ახალგაზრდებს ამ დაწესებულებისგან თუ თავად პროგრამაში უნდა ვეძებოთ ამის მთავარი მიზეზი? მაგ., ეს პროგრამა რომ უფრო რელიგიის მეცნიერულ შესწავლაზე ყოფილიყო ორიენტირებული, ვიდრე საკუთრივ თეოლოგიაზე, შესაძლოა, არა მხოლოდ თეოლოგიური, არამედ სოციოლოგიის, პოლიტოლოგიის, ფსიქოლოგიის, ისტორიის და სხვა მომიჯნავე სპეციალობის სტუდენტებიც დაინტერესებულიყვნენ?

თუ რატომ არ იყო ეს პროგრამა წარმატებული, ჩემი აზრით, ამაზე დიდი თავისტეხა ნამდვილად არაა საჭირო. მიზეზები ძირითადად ორია: 1. სამაგისტრო დონეზე სწავლა საკმაოდ ძვირია; 2. თეოლოგიით დიდად დაინტერესებული ნაკლებადაა დღეს საქართველო. რელიგია ერთგვარი „სულიერი თავშესაფარია“. მას ზედმეტი პრობლემებისათვის კი არ მიმართავენ, არამედ ერთგვარი სარგებელისთვის - ”სულიერი სარგებელისათვის“. სიტყვა „სულიერი“ ყველაფერს „განწმენდს“, ნაქურდალსაც კი, არა მხოლოდ ცხოვრებისადმი მერკანტილურ დამოკიდებულებას. თეოლოგია კი მეცნიერებაა. იგი ძალისხმევას მოითხოვს. ცხოვრების არსი უნდა გაწუხებდეს, ეძიებდა უნდა მას, რომ თეოლოგიას შეუდგე. თეოლოგია ფილოსოფიის დარგი იყო მაშინ, როცა ფილოსოფია, ანუ ევროპული ცივილიზაცია დაიბადა ძველ საბერძნეთში. თეოლოგობა, გარკვეული აზრით, ფილოსოფოსობაა და პირიქით. მამარდაშვილი ამბობს - თავისუფლება ბადებს თავისუფლებას და იბადება თავისუფლებისაგან და არ არსებობს სხვა მიზეზი და შედეგი. ის იგივეა, რაც ფრანცის ასიზელისა და სუფისტების სიტყვები, რომ ღმერთი უნდა გიყვარდეს იმიტომ რომ ღმერთია და მორჩა. არა შიშის ან ნაცვალგების გამო, არამედ იმისათვის, რომ თავად სიყვარულია. სიყვარულს უყვარს სიყვარული.

ასეა, და ვერაფერს ვიზამთ: თეოლოგია თეოლოგიაშივე კონვერტირდება. თეოლოგიას არა აქვს გასაღების ბაზარი და, მით უმეტეს, საქართველოში, დაინტერესებაც იკლებს...

ამას ისიც ემატება, რომ ეკლესიას არ  სჭირდება თეოლოგია, ისედაც მშვენივრად ართმევს თავს საზოგადოების შეკვეთას ყოველგვარი „ცოდნისა“ და „განათლების“ გარეშე. ვიმეორებ, დღეს საზოგადოების დაკვეთაა მაგიურ-რელიგიური „სიამოვნებები“ და თვითტკბობები“. ოღონდ, ეს არა მხოლოდ საქართველოშია ასე და არც მხოლოდ თანამედროვე ვითარებაა. ჩვენში, უბრალოდ, ეს განწყობა დომინანტურია.

რაც შეეხება ბაპტისტ სტუდენტებს, ისინი ბაპტისტურმა ეკლესიამ დააფინანსა. ხოლო პროგრამა იყო კიდეც ინტერდისციპლინარული, მაგრამ სხვა მომიჯნავე დისციპლინებიც არაა მაინცდამაინც პოპულარული ჩვენში, და არა მხოლოდ ჩვენში...

ახლახანს ილიას უნივერსიტეტმა ASCN-ს დაფინანსებით გამოსცა ორწლიანი (2010-12) კოლექტიური კვლევის შედეგი „მართლმადიდებელი ეკლესიის როლი ქართული ნაციონალური იდენტობის ჩამოყალიბებაში“, რომელიც დოქტორანტებმა და მაგისტრანტებმა განახორციელეს. მიუხედავად ასეთი ხანგრძლივი პერიოდისა და ნაშრომის ავტორთა, ასევე კონტრიბუტორთა სიმრავლისა, თვალის ერთი გადავლებითა მასში მაინც შეიმჩნევა ნაჩქარევობის კვალი. როგორ შეაფასებდით ამ ნაშრომს?

მშვენიერი ნაშრომია. მეც კი ვარ მოხსენებული. რისთვისაც მადლობას ვუხდი ავტორებს! ესაა კვლევა შემდგომი კვლევისათვის. ის არ ისახავს მიზნად კითხვებზე პასუხს. მესმის რასაც მეკითხები. მეც მომეჩვენა, რომ კონტექსტი, რაშიც ეს კვლევაა მოთავსებული, რისი შემადგენელი ნაწილიცაა, არაა მკაფიოდ შემოხაზული და აღწერილი. ისტორიულ-ნარატიული მსვლელობა კოჭლობს და ადვილია შეედავო ამ, ანუ, ისტორიულ აღწერასა და მსჯელობაში. მაგრამ, შრომა გაწეულია, მასალა თავმოყრილი, ბიბლიოგრაფია სახეზეა, დასტრუქტურებულია და ადვილად იკითხება. შენი კითხვაც ისე მომესმა, რომ თითქოს ხელმძღვანელის ხელი აკლიაო. უმი მასალააო ანუ, ასე გავიგე. ეს „გადაუხარშველობა“ მისი ნაკლიცაა და ღირსებაც. ამ ბოლო ხანს, მეც მომიწია მართმადიდებლობასა და ჩვენს იდენტობაზე წერა. წერამ ამიყვანა, ასე ვთქვათ! მე საერთოდ ისეთ კონტექსტში მოვათავსე და ისეთი ისტორიული თხრობა „წავუთანამგზავრე“, რომ დასკვნამ  თავად შემაეჭვა.

ბოლო ხანს ეკლესიის დაფინანსება აქტუალური საკითხია. როგორ უყურებთ ამ საკითხს და რა ვითარებაა ამ მხრივ დასავლეთის ქვეყნებში? როგორია ეკლესიის დაფინანსების „ქართული მოდელი“?

ამის შესახებ ვერაფერს გეტყვი განსაკუთრებულს. ეკლესია ითხოვს იმას, რაც ჰგონია რომ ეკუთვნის. ეს მას დაუდასტურა მიხაელ სააკაშვილმა და, როგორც ვხედავ, ქართველმა ხალხმა.

ევროპული სამყარო ძლიერ დიფერენცირებულია ამ საკითხში. ყველა თავის ტრადიციიდან განაგებს თავის მიდგომას, მაგრამ უმთავრეს პირობად მაინც ნარჩუნდება თითოეული ადამიანის ღირებულება, როგორც იდეალი.

შეერთებულ შტატებში რელიგიური ორგანიზაციები არაკომერციულ საზოგადოებებადაა განხილული პირველ ეტაპზე და, სხვათა შორის, ეს ქმნის რელიგიათა კონკურენციას. ხოლო ეს შეჯიბრითობა ისეთ სინამდვილედ „გადახურდავდება“, რომ აშშ არის ყველაზე მეტად რელიგიური ქვეყანა დასავლეთში - თავად რუსეთ-საბერძნეთზეც აღმატებული.

როგორი სახის რეფორმის გატარების საჭიროებას ხედავთ თანამედროვე მართლმადიდებელ ეკლესიაში?

პირველ რიგში, ადმინისტრაციული მმართველობა უნდა გადაეწყოს. გახდეს უფრო დემოკრატიული, კონკურენტული, ანუ სადაც მნიშვნელობა მიენიჭება ადამიანის განათლებას, პიროვნული თვისებებს, შემოქმედებითობას. ხოლო, ამით ყველანი მოვალთ უკეთეს (ვამბობ უკეთესს და არა სრულყოფილ) ფორმაში. პირამიდული მართველობა მწვერვალში „უცთომელი“  წმინდანით უნდა შეიცვალოს მაქსიმალური „ჰორიზენტალური იერარქიულობით“. საჭიროა ასევე ფინანსურ-ეკონომიკური გამჭვირვალობა, თითოეული სამრევლოს, საეპისკოპოსოს წევრთა პასუხისმგებლობის მაქსიმალურად მკაფიოდ გაწერა... ამას ყველაფერს მხოლოდ იმ შემთხვევაში ექნება ეფექტი, მეტიც, ეს ყველაფერი მხოლოდ იმ შემთხვევაში შეიძლება დაიწყოს, თუ თეოლოგიურად შევაფასებთ რას ნიშნავს საეკლესიო იერარქია და რა ძალაუფლების მატარებელია ეპისკოპოსი. დღეს ის აბსოლუტი მონარქია, „ზებუნებრივი“ უკონტროლო ძალაუფლებით. ამას იმიტომ ვამბობ, რომ არსად, გარდა საბერძნეთისა, სადაც ეპისკოპოსი მოქცეულია სახელმწიფო კანონების საზღვრებში კონსტიტუციურად, არანაირ ადმინისტრაციულ განშრევებებს არა აქვს ის ეფექტი, რაც სასურველთან ოდნავ მიახლოებულად შეიძლებოდა განგვეხილა. ასე რომ, სადაც პირადად ეპისკოპოსია აღიარებული ღმერთის ძალად და ეკლესიის უზენაესი ძალაუფლების მიწიერ გამოვლინებად და მპყრობელად, იქ ტყუილია ლაპარაკი რაიმე დასავლურზე. თვით დასავლეთის დემოკრატიულ ქვეყნებში (საფრანგეთი მაგალითად) სამრევლოები კვლავ ფეოდალიზმში ცხოვრობენ. ყველაფერი დამოკიდებულია „მეუფე-ეპისკოპოსის“ ავ-კარგიანობაზე...

 მეორე, რაც შეიძლებოდა განხორციელებულიყო, ეს უკვე სცადეს ქართველებმა 1918-1927 წლებში. მათ საღვთისმსახურო გადაწყობა (არა რეფორმა ბანალური გაგებით) განიზრახეს და წამოიწყეს. მიმაჩნია, რომ ღვთისმსახურების რიტუალურ სურათს აქვს ხატის ძალა. ანუ, რიტუალი მოქმედებს ჩვენს ცნობიერებაზე იმგვარად, როგორც სათვალე თვალებზე, ანუ, დაგვანახებს გარკვეულ „ფერებში“ სამყაროს და რეალობას და გვაცხოვრებს ამ ფერებში. ჰოდა, თუკი მსახურების ისტორიას გამოვიკვლევთ, ვნახავთ, რომ შეიძლება იმგვარად აეწყოს რიტუალი, რომ ეპისკოპოსის „ზე-ღვთაებრიობა“ რამენაირად გაადამიანურდეს და გაგვიტოლდეს მოკვდავებს - არ ვამბობ ჩამოლაბორანტებას, ვგულისხმობ ადამიანური სახის დაბრუნებას მათთვის...

როგორ ფიქრობთ, უნდა ტარდებოდეს თუ არა ღვთისმსახურება ქართულ ტაძრებში ახალქართულ ენაზე? როგორი დამოკიდებულება გაქვთ წარმოდგენისადმი, რომლის მიხედვით ძველი ენა უფრო საკრალურია და ადეკვატურად გადმოსცემს რელიგიურ შინაარსებს, ვიდრე თანამედროვე? ასევე სწორად მიგაჩნიათ თუ არა მრევლის დავალდებულება, რომ მან გაიღოს გარკვეული მსხვერპლი (დრო, ენერგია), როგორც ქრისტიანმა და შეისწავლოს ძველი ენა თუ ის არ ესმის (იქნება ეს ძველი ქართული, სლავური და სხვ.)?

ენის საკრალურობა აქ არაფერ შუაშია, მგონი...

როგორ არა, არქიმანდრიტი რაფაელ კარელინი, მაგ., სწორედ ძველი ქართულის საკრალურობაზე აპელირებს ამ საკითხზე მსჯელობისას...

თუმცა, ენა რომ თავისთავად  საკრალური მოვლენაა, ეჭვი არ მეპარება. მაგრამ, თუკი ენა საკრალურია, მაშინ ახალქართულიც ასეთივეა. ლოცვების თარგმნას კი შემდეგნაირად ვუყურებ. გადმოვიღოთ მსახურება ახალქართულად იგივე იქნება, რომ “ვეფხისტყაოსანი” ან გურამიშვილი ვთარგმნოთ. თუმცა, მიმაჩნია, ახალქართული ლექსიკურადაც უფრო მდიდარია და სინტაქსურადაც უფრო მოქნილი.

თუ ვთარგმნით, მაშინ ბერძნულიდან უნდა ვთრგმნოთ. ძველი მთარგმნელები ისევე ფლობდნენ ბერძნულს, როგორც საბჭოთა თაობა ვფლობთ რუსულს. ანუ, ცოცხლად. ამაშია მათი უპირატესობა. რეალისტები თუ ვიქნებით, მგონი სასულიერო აკადემიის პროფესორის, ედიშერ ჭელიძის გარდა არავინ უნდა გვყავდეს, ვინც თარგმნას წარმატებით გაართმევდა თავს...

თუ შეიძლება ახსენით რატომ უნდა ითარგმნოს საღვთისმსახურო ტექსტები ბერძნულიდან და არა ძველი ქართულიდან? ახლა უცებ პატრიარქ ნიკონის რეფორმა მახსენდება... ანუ შეცდომებია ძველქართულ ტექსტებში?

ბერძნულიდან ვამბობ, რადგან დედანი ისაა. რომ არ გამოვიდეს "შვილიშვილი" ნათარგმნი. რა თქმა უნდა, მთარგმნელს შეეძლება გაითვალისწინოს ძველქართული ვარიანტიც ან ვარიანტებიც (მაგ., შობის დღესასწაულისა ან ანდრეა კრეტელის სინანულის კანონი რამდენჯერმე ნათარგმნი ძველქართულად). ხელახლა უნდა გამოიცეს საღვთისმსახურო წიგნები და თან მხედრულად, გამართული პუნქტუაციით, რომ მკითხველს ხელი შეუწყოს ტექსტის აღქმაში. არაა ძველქართული ისე რთული, რომ ვერ ვისწავლოთ. და არც ლოცვების შინაარსია ისეთი, რომ რაღაც განსაკუთრებული სიღრმეები ქონდეთ. არც ერთი ლოცვა უფრო ღრმა არაა, ვიდრე დილა-საღამოს ლოცვები, ან ზიარების წინა. სიღრმე მათ პოეტურობაშია. მეტიც, ერთ ტაძარში მოღვაწეობს მძიმე კახური კილოთი მეტყველი მამაო. საოცრად და მშვენივრად მეტყველებს კახურად. ულამაზესად. მაგრამ, სამწუხაროდ მას აქვს კომპლექსი და ცდილობს დამალოს კილო. არც სმენა აქვს და არც ძველქართული იცის. ჰოდა, რო დამალოს კილო, ლოცვებს კითხულობს გაბმულად და „საკრალურად“. მე როდესაც ვკითხულობდი ნელა, მკაფიოდ და გავაგებინე ადამიანებს, რომ „სულთათანა აღსრულებულთა“ რაიმე საკრალური „თათან-თათან-სულ-ბოლ-კვამლ“ კი არა, „გარდაცვლითა სულებთან ერთად“-ს ნიშნავს, პირი მიბრუნეს და ისევ იმ კახელი მამაოს სმენა არჩიეს...

ასევე ცოტა ხანი ბოსეს ეკუმენურ ინსტიტუტშიც (შვეიცარია) სწავლობდით.  რა მდგომარეობაშია დღეს ეკუმენური მოძრაობა? ხომ არ დამუხრუჭდა მთავარი ეკუმენური ორგანიზაციების ემს-სა და ეეკ-ს მუშაობა ქრისტიანთა შორის თეოლოგიური დიალოგის თვალსაზრისით, რისთვისაც ეს მოძრაობა იქნა დაფუძნებული? ხომ არ გადაიქცნენ ასეთი ორგანიზაციები მარტოოდენ ინტერკონფესიური ხასიათის ჰუმანიტარული და კულტურული ღონისძიებების განმახორციელებელ ინსტრუმენტებად?

კი ვისწავლე, მაგრამ ვერაფერი გავიგე მათი. ვკითხულობდი ფილოსოფიას და ბიბლიურ ეგზეგეტიკის ნაირგვარობას ვეცნობოდი. ამასთან, ვაგროვებდი მასალას ჩემი დისერტაციისათვის. ეკუმენური მოძრაობა საფუძველში კარგია. ანუ, ჩემი აზრით, არსით კეთილია, მაგრამ უტოპიური. თუმცა, უტოპია, სწორედ უტოპია, არის ის  ლამის ცარიელი და ტრანსცენდენტული ფორმა, აუხდენელი და მიუწვდომელი, რომელიც გაფორმებს რაღაცნაირად. ეკუმენური მოძრაობა გვაჩვენებს რეალობას, თუ რამდენად დაშორებული ან ახლოს ვართ ერთმანეთთან ქრისტიანები, თუ რას მოიცავს სიტყვა ქრისტიანობა. მაგალითად, არიან კი ქარიზმატი ქრისტიანები თუ ისინი არიან უბრალოდ სპირიტუალისტური რამ სექტა ან მოძრაობა? ეკუმენური მოძრაობა გვაჩვენებს, სად ვდგავართ. მიუხედავად იმისა, რომ უაღრესად კრიტიკული ვარ რომის პაპის ინსტიტუციაზე იმგვარად, როგორადაც ისაა დღეს და ასევე კრიტიკული ვარ განწყობილი სწავლებასადმი (სწავლებაა თუ უსწავლელობა, არ ვიცი) მართმადიდებლური ეპისკოპური ინსტიტუტის შესახებ, როდესაც მსოფლიო პატრიარქ ბართლომეოსსა და რომის პაპს ვხედავ ერთად ძმურად ხელგაწვდილთ ცრემლები მადგება გულაჩუყების... ქრისტიანები ძირში ერთნი ვართ. კაცობრიობაც და მთელი სამყაროც ერთიანია როგორც ქრისტეს სხეული და ჩვენ უჯრედები ამ სხეულის... ეკუმენური მოძრაობა ამას გვაჩვენებს და გვახსენებს. ამას ქმედებს იგი, როცა ჰუმანიტარულ-საგანმანათლებლო საქმიანობას ეწევა და თანამედროვე საზოგადოებას გარკვეულ თეორიულ რეკომენდაციებსაც აწვდის - მაგალითად, ეკონომიკური გლობალიზაციის უარყოფითი ეფექტებთან საბრძოლველად...

რა დამოკიდებულება გაქვთ სმე-ს „განსაკუთრებული როლის“ შესახებ ქართული კულტურის ისტორიაში? ცალსახად და პერმანენტულად კეთილთვისებიანი იყო ის თუ არც მთლად ასეა საქმე? მაგ., ხშირად უთითებდნენ წარსულში ეკლესიის მიერ ისეთი შედევრის დევნის ფაქტს, როგორიც “ვეფხისტყაოსანია”...

რამდენადაც ვიცი ასეთი დევნის ფაქტი არ დასტურდება და ანტონ კათალიკოსის სიტყვები ცუდადაა გაგებული. ეკლესია დღეს აისტორიულობას „აწვება“ შეგნებულად თუ შეუგნებლად. რაღაცნაირად ბოროტის „შემაკავებელის“ როლსაც კისრულობს. მერე, სიმართლე და სიცრუე ერთმანეთში აიზილება. სად იწყება საკუთარი „ღვთაებრივი“ ძალაუფლების დემონსტრირების ტკბობა და სად გულწრფელი და საღი ზრუნვა, არც ამ ძალაუფლების სუბიექტმა და არც ობიექტმა აღარ ვიცით. და საერთოდ, აქვს კი ძალაუფლებას სუბიექტ-ობიექტური პოლუსები თუ თავად ძალაუფლება მიღმა დგას კეთილისა და ბოროტისა თუ ყოველგვარი ბინარულობისა-ორპოლუსიანობისა?!

თუ მართმადიდებლობამ ვერ შეძლო ისტორიაში დაბრუნება და წარსულიდან მომავლისაკენ შეტრიალება, ის ნამდვილად არის და იქნება „შემაკავებელი“ საქართველოს სახელმწიფოსი ევროპული კეთილდღეობის გზაზე. თუმცა გვინდა კი დემოკრატია და ევროპა?!

პრაქტიკული შეკითხვა: მოდის მრევლის წევრი და სერიოზულად გიცხადებთ, რომ უყვარს არამართლმადიდებელი, არაქრისტიანი ან ათეისტი გოგონა და მის ცოლის მოყვანას აპირებს. როგორი იქნება შენი, როგორც მღვდლის თეოლოგიური და პრაქტიკული ხასიათის დასაბუთება უარყოფითი/დადებითი პასუხისა?

არ მქონია ეგეთი შემთხვევა. რომ მქონდეს, ათეიზმსა და არაათეიზმს არ მივაქცევ ყურადღებას, ან ნაკლებად მივაქცევდი. დღეს, ათეისტი თუა ვინმე არც კი ვიცი. უფრო აგნოსტიკოსები არიან. ანუ, ადამიანები რომლებიც არ ფიქრობენ ღვთიურზე, რადგან ან გული გაუტყდათ, ან უსარგებლო და უშედეგო მიაჩნიათ ის, ან რა და ან რა. ათეისტი კი ფიქრობს, სწავლობს და ამბობს ვუარყოფო. აგნოსტიკოსი არ უარყოფს, ის უბრალოდ არ ეხება. ქორწინების საკითხი ძალიან ინდივიდუალურია. პრინციპი კი პავლე მოციქულისა სავსებით მისაღები მიმაჩნია: ოჯახში ერთ-ერთი მორწმუნე მეორეს „ჩაითრევს“ სიწმინდეში. სარწმუნოება ერთ-ერთი ასპექტია ოჯახური ცხოვრების. რაც შეეხება  დასმულ კითხვას მე მას დაახლოებით ასე აღვიქვამ: ერთი მდიდარი ბიჭი ქორწინდება ღარიბ გოგონაზე, რას ეტყვი მათ? ან, ერთი კარად განათლებული, ნაკლებად განათლებულზე და ასე შემდეგ...

[სარწმუნოებრივად] შერეული წყვილები უამრავია, მაგალითად აშშ-ში. უცნაური სტატისტიკაც კი „შემომეფეთა“ ერთხელ: განქორწინებების. და გამიკვირდა, რომ მართლმადიდებლებს შორის განქორწინება უფრო მეტი იყო, ვიდრე შერეულ ქორწინებებში. თუმცა, აქ რამოდენიმე ფაქტორია გასათვალისწინებელი. შიშველი რიცხვები არაა აუცილებლად რეალობის ადეკვატური განმმარტებელი.

ახლა ისეთი კითხვა მინდა დაგისვათ, რომელზეც რელიგიური და არარელიგიური მოქალაქენი მკაფიო და გასაგებ პასუხს ელიან: შეგიძლიათ თანამედროვე ადამიანისთვის გასაგებ ენაზე ახსნათ ქორწინებამდე სექსი რატომ შეიძლება იყოს ცუდი, კარგი ან ნეიტრალური?

 მკაფიო ენაზე მე ჩემს თავთანაც ვერ ვსაუბრობ და არა მარტო ამ თემაზე! სექსი არის უარყოფითად გაგებული მართლმადიდებლობაში. ხარ მართმადიდებელი? - ამას უნდა შეეგუო! რატომ თვლის მართმადიდებლობა სექსს უარყოფით მოვლენად - არ ვიცი. წმინდა წერილის ახალ აღთქმაზე დაყრდნობით და ასე შემდეგო, ამბობენ. გასაგებია, მაგრამ არსს ვერ ვხვდები. მიუხედავად ამისა, მაქვს ჩემი აზრები ამასთან დაკავშირებით. ძირითადად აქ თემაა ძალაუფლების, ფლობის! გნებავთ ჰიგიენის და მედიცინისაც. სტატისტიკა არ აჩვენებს, რამდენადაც ვიცი, რომ წინაქორწინებისეული სექსით მყარდება ოჯახური ერთიანობა და სიამტკბილობის ხანგრძლივობა. და არც 19-21 წლამდე სექსია რეკომენდირებული გოგონების ჯანმრთელობისათვის და შემდგომი საღი სექსუალური ცხოვრებისათვის და არც პარტნიორთა ცვლა. და ასე შემდეგ. მოკლედ, ვერ ავხსნი და არც დარწმუნებას შევეცდები ძალმომრეობითად.

გასაგებია. რა დამოკიდებულება გაქვს ხელოვნების ე.წ. „მკრეხელური გამოხტომებთან“, მაგ., სკორსეზეს „ქრისტეს უკანასკნელი ცდუნების“ ან მუჰამედზე ბოლო ხანს გადაღებული ყვადაღებული ფილმების მსგავს ნაწარმოებებისადმი?

დამთხვევაა ალბათ, რომ ამ რამდენიმე თვის წინ სკორცეზიზე „შემომეწერინა“ მცირე რამ („კაცი ბჭობდა -- ღმერთი იცინოდაო“, http://azrebi.ge/index.php?pid=1471). იგი ლამის ქართულ „სულიერ გამჭრიახობას“ დავანათესავე. ნებისმიერი შემოქმედება ონტოლოგიური გარღვევაა. შემოქმედება და არა მარტივი ხელოსნობა, თუმცა ხელოსნობა ხელოვნების სატელიტია. მაგალითად, ქვის იარაღის გამოგონება იყო უდიდესი შემოქმედებითი გარღვევა სამყაროში, მაგრამ ქვის იარაღის შემდგომი დამზადებები უკვე ხელოსნობაა. შემოქმედება წინასწარმეტყველებაა და ღმერთის შემოქმედებითი უნარის ადამიანში ხატობრივად არსებულის გამოვლინება. ანუ, ადამიანი თავისი შემოქმედი ღმერთის შვილია და ამიტომ აქვს უნარი შემოქმედებითობის. ესაა უნარი რაც მას ანათესავებს ღმერთთან და მისი არ გამოყენება არის სატანური ამბოხი ღმერთის წინააღმდეგ.

ქრისტეს ასახვები სხვადასხვანაირად ხდება. თუნდაც მისი შეურაცხყოფის მიზნით ხდებოდეს (რატომ უნდა შეურაცხყო არ მესმის ოღონდ), ეს მაინც იქნება შემოქმედებითი ან ხელოსნური გამოვლინება, რაც აუცილებლად გახსნის ან აღწერს ასპექტს იესო-მოვლენისა, რომელიც იქნება საინტერესო. მასკულტურად გამოყენება კი, აბა რა ვთქვა, თავად მართმადიდებლური რიტუალი შეიძლება იქცეს ამ რიტუალისვე გმობად. მაგალითად, თუკი მართალია, რომ რუსი იერარქი აკურთხებს ატომურ ბომბს, როგორც რუსეთის სიძლიერეს ანუ მართმადიდებლობის დამცველ იარაღს, არაა ეს გმობა?! ან როცა ფულის გულისთვის აკურთხებ ბორდელს...

როგორი უნდა იყოს ეკლესიის პოზიცია გეი-აღლუმის ჩატარების თაობაზე? არის თუ არა ეს ლგტბ ცხოვრების წესის პროპაგანდა?

ვიცნობ გეებს პირადად და არანაირად არ განვიცდი, რომ ისინი ნაკლები ადამიანები არიან ვიდრე მე. ზოგჯერ მათი ნიჭიერება მაოცებს და აღმაფრთოვანებს! პოლიტპატიმრები გამოუშვეს და თქვეს, რომ სჯობია ერთი უდანაშაულოს დაჭერას ათასი დამნაშავე გამოვუშვათო. ერთი ჰომოსექსუალის მუდმივ დამცირებასა და ტანჯვას ნეტა რა აჯობებდა იგივე საზოგადოებისათვის ვინც პოლიტპატიმრებად „აკურთხა“ უმრავლესნი ვითარცა ცათა მხედრობათანი?! ალბათ აჯობებდა ერთი ჰომოსექსუალის ტანჯვას ათასი დაემატებინა კიდევ, არა?! და მერე ვლაპარაკობთ ცუდი ევროპელების ორმაგ სტანდარტებზე...

საზღვარგარეთ მღვდლებს არავინ არაფერს ეკითხება! ამასთან, თუ დასავლეთში არსებულ მართმადიდებლებზეა ლაპარაკი, იქ მართმადიდებლები უფრო მცირედნი არიან, ვიდრე გეები! ხოლო, შიდა სამრევლო პოზიცია დამოკიდებულია ადგილობრივ მეუფე-ეპისკოპოსის განწყობაზე. კანონით კი ეს არ რეგულირდება.

რაც შეეხება აღლუმს, ძალიან მარტივია ეს საკითხი: თუ აუკრძალავ, მაშინ აგეკრძალება შენც რაღაც და ეს არ მოგეწონება! აქ იგივე მარტივი, სახარებისეული კანონი მოქმედებს: "ნუ განსჯით, რათა არ განისაჯოთ / ნუ განიკითხავთ, რაჲთა არა განიკითხნეთ" (მთ. 7.1).  ანუ, რა სამართალსაც დაადგენ, იმავე სამართალის გარემოში მოგიწევს ცხოვრება....

სასულიერო პირის კვალობაზე საკმაოდ აქტიური იყავით ფეისბუქზე, თუმცა დღეს აღარ ჩანხართ. რამ განაპირობა თქვენი ეს გადაწყვეტილება? მაგ., რესპუბლიკელი ლევან ბერძენიშვილი ერთ-ერთ თავის ბოლო ინტერვიუში ამბობს, რომ „ფეისბუქი “უფროსი ძმის” თანამედროვე ვარიანტია, რომელიც ძალიან სწრაფად კარგავს თავის ყველაზე უფრო საინტერესო მომხრეებს და ისევე გავა მოდიდან, როგორც მოდიდან გავიდა, მაგალითად, ფორუმებზე სიკვდილამდე ბრძოლები“. ნაადრევად ხომ არ მიიღეთ ამ სოციალური ქსელის მიტოვების გადაწყვეტილება?

ისე აირ-დაირია ყველაფერი აზრს ვეღარ ვხედავდი. თან, ფეისბუქი ისევე ვერ შეცვლის აგორას (ბეძნულ ქალაქში მოქალაქეების შეკრებას და ბაას ქალაქო -საჭირბოროტო საკითხებზე) როგორც ტაძარში ლიტურგიას მისი ტელევიზორით ცქერა მიუხედავად მამა გიორგი ზვიადაძის დიდებული კომენტირებით აღმატებულად დამშვენებულისა... თან, მომეჩვენა, რომ აღარც არავინ კითხულოდა ჩემს პოსტებს და არც რაიმე საინტერესოს ვდებდი...

როგორც ეკრანიზაცია ვერ შეცვლის სრულყოფილად და მხოლოდ ნაწილობრივ ჩაანაცვლებს  ნაწერს, თუმცა შეიძლება აღემატოს კიდეც შემოქმედებითად, ისევე ფეისბუქი პირად ურთიერთობებს.

როგორ ფიქრობთ, გამოიყენებდა თუ არა პავლე მოციქული ფეისბუქს 21-ე საუკუნეში რომ ეცხოვრა თავისი ეპისტოლეების გასავრცელებლად? თუ პავლე სხვა გზას მიმართავდა?

პავლე მე თუ შემეკითხებოდა ვეტყოდი, მიდი, პავლე, მიაწექი -მეთქი, მაგრამ... ერთი სიტყვით, ეკლესიამ უნდა გამოიყენოს ყველა შანსი მიაწვდინოს ხმა ყველას, რომ იყოს „ყველაფერი ყველაში“. პავლე მოციქული ხომ არ დაიწყებდა დაშეარებებს და დალაიქებებს, ანუ, ფეისმანი შეიქნებოდა?! დღეს იმდენი კითხულობს ფეისბუქს, რომ მისი გამოუყენებლობა არ არ იქნებოდა! მე, უბრალოდ, სათქმელი გამომელია...

კარგი, დავასრულოთ მაშინ ამ სიტყვებით ჩვენი დღევანდელი სჯა-ბაასი და ვიმედოვნოთ, რომ თქვენი გულწრფელი საუბარი ზოგიერთს მაინც დაეხმარება ოდნავ განსხვავებულად შეხედოს ჩვენს გარშემო არსებულ რეალიებს. 

იცი რა, იყოს კარგად და უყუროს, როგორც უნდა ისე...