თავი მეორე

სადღეგრძელო და ინცესტი

ქართველი კაცი სადღეგრძელოებში ღმერთს, წარსულებს, დედმამიშვილებს და კიდევ ზოგიერთებს რომ მოიხსენიებს — გამოცდა ჩაბარებული აქვს! წინა საღამოს ნათქვამი სადღეგრძელო შველის ქართველ კაცს მეორე დღეს სიამაყის/სისწორის გრძნობა ატაროს სამსახურში, ქუჩაში და საკუთარ ოჯახში, ცოლის და შვილების წინაშე, ქუჩაშიც, მაგიდასთანაც და ლოგინშიც.

მაგრამ საკუთარი თავის შეცნობაში, შესწავლაში, წინ გაწევაში და ბოლოს საკუთარი თავის გარეთ დგომაში — ეს ვერ შველის.

საქართველოში ასეა, საჯარო რიტუალების შემდეგ (სუფრა, ეკლესია) ბევრი კვლევა სიწმინდეს, სინდისს და საერთოდ სულის სიღრმეებს აღარ სჭირდება — სადღეგრძელოებით განწმენდილი და მამაოსგან ჭკუანასწავლი კაცი, მორალსა და ეთიკაში უკვე “გარკვეულია”! ასეთი მექანიზმების არსებობა ნიშნავს, რომ საზოგადოება ჯერ კიდევ ვერ შედგა როგორც ინდივიდთა ერთობა — რადგან ამ ეტაპზე რიტუალური ზიარება და რიტუალური სინდისი ინდივიდუალურ ტრავმას და მის მიერ შემოტანილ პერსონალურ დრამას ანაცვლებს და აუქმებს; ამ დრამას კი ინდივიდში შინაგანი განვითარების პროცესი უნდა დაეძრა, რაც პერსონალიზირებული კატეგორიული იმპერატივის გაფორმებით უნდა დამთავრდებულიყო, ანუ სრულყოფილი ინდივიდის გაფორმებით.

(საზოგადოების რეგულირების წარსული მექანიზმები)

როგორც ცნობილია სტატიკური სოციალური სივრცის ამოჩემებული რიტუალები გარდაცვლილთა კულტიდან იღებს სათავეს. იმ დროიდან, როდესაც საზოგადოების ერთადერთი მიზანი თავის შენარჩუნება და თავის დამკვიდრება/დაფუძნება იყო — ცნობიერება საკუთარ თავს წარსულთან მიმართებაში იმკვიდრებს.

სწორედ იმ დროს ყალიბდება წარსული ადამიანის წარმოდგენაში იმ დიდ სხეულად, რომელიც “ცნობილია”, “ნაცხოვრებია”, შეიძლება “დაეყრდნო” და მასთან მიმართებაში “უსაფრთხოდ” იმოძრაო ცხოვრებაში — ასე აფარებს ადამიანი თავს წარსულს, როგორც გადამრჩენელს — გადარჩენის მიზნით შეპყრობილი და გადარჩენასა და წარსულს მიბმული. ასეთ ადამიანს ჯერ გადახსნილი მომავლისაკენ არც გაუხედავს — ასეთ ადამიანში გამრღვევი/გადამძლევი მოძრაობა არც კი დაძრულა და სწორედ ამიტომ ასეთ ადამიანს რელიგიების აუთენტურ მიზანთან საერთო არაფერი აქვს.

ამ სულის დამჩაგვერელ და დამთრგუნავ ტენდენციას — გადარჩენა/ დამკვიდრებისაკენ სწრაფვას, სხვა კიდევ უფრო მძლავრი მეთოდები და მექანიზმებიც გააჩნია, რომელებიც ადამიანის ქვეცნობიერის დონეზე მუშაობს.

ფროიდი, ინცესტის ფიზიკურ ასპექტს შორს სცდება — მას სრულიად სიმბოლურად იაზრებს და ისეთ სიღრმისეულ შრესთან აიგივებს, რომელიცადამიანს  ქვეცნობიერ სურვილად მთელი ცხოვრება თან სდევს. ეს სწრაფვაა იმ აბსოლუტურ კომფორტულ მდგომარეობას დაუბრუნდეს, რომელსაც ის ოდესღაც საშოში ყოფნისას განიცდიდა, სადაც ემბრიონის სახით სრულ უზრუნველობაში, დაცულობაში და აბსოლუტური მფარველობის ქვეშ იმყოფებოდა. სწორედ ამ მდგომარეობისაკენ სწრაფვის სურვილით ცხოვრობს ადამიანი მთელი ცხოვრება, ასეთი დაცულობის ძიებაში განუწყვეტლად ცდილობს დიდ სხეულს შეაფაროს თავი, მაგრამ ჩვენს ცხოვრებაში ეს დიდი სხეული უკვე დედა ვეღარ იქნება და ამის მაგივრად ადამიანი სხვა დიდ (სოციალურ) სხეულებს აფარებს თავს: ოჯახი, რაიმე ინსტიტუცია, პარტია, ეკლესია, სახელმწიფო.

ასე შიშით შეპყრობილი და ასე რაიმე დიდ სხეულზე დაყრდნობის იმედით ცხოვრობს ადამიანი მანამდე, სანამ ერთხელ (თუ უწერია!) თვალი აეხილება და სრულიად არ გააცნობიერებს თავის კაბალურ დამოკიდებულებას და დიდი ძალისხმევის შედეგად თავს არ გამოითავისუფლებს ამ ძირეული კომპლექსისაგან. ფროიდი ამბობს, რომ მხოლოდ ამის შემდეგ შეიძლება შედგეს ადამიანი როგორც პიროვნება. ამას უნდა დაემატოს — მხოლოდ ამის შემდეგ შეიძლება ადამიანში განხორციელდეს ის ხარისხი, რომელიც უზრუნველყოფს მაცხოვრის მთავარ მოთხოვნას:

“შედით ვიწრო ბჭით, ვინაიდან ვრცელია ბჭე და ფართოა გზა, რომელსაც მივყავართ წარსაწყმედლად, და მრავალნი დადიან მასზე” (მათე 7.13)

დამოუკიდებელი, მაძიებელი, არასტანდარტული გამოწვევების მქონე პიროვნება-ინდივიდი არ გაფორმდება მანამ, სანამ ამ ინცესტური მისწრაფებებიდან არ გამოითავისუფლებს თავს, ანუ ჩვენს ქართულ კონტექსტში არ დაუძვრება: დედიკოების და ბებიკოების, მამიკოების და ბიძიკოების, დეიდაშვილების და ბიცოლების, ქვისლების, სიმამრების, დედამთილების; დირექტორების და ნაჩალნიკების; პრემიერების და პრეზიდენტების; მამაოების და მამაღმერთების — წესებს, ჩვევებს, მოთხოვნებს, ფასეულობებს, რწმენებს და ცრურწმენებს და არ იპოვის ძალებს სულის პერსონალური ტკივილის ხარჯზე (რომელიც უსახლკარობის ნათელია) ააშენოს საკუთარი შინაგანი მრწამსი — უპირობო დამოუკიდებულება სამყაროსთან და ღმერთთან, დამყარებული უნიკალურ ბაზაზე მე და გადახსნილი სამყაროს შესაძლებლობები.

გამოთავისუფლების ამ ურთულეს პროცესში ადამიანს საზოგადოებაში არსებული ორიენტაციებიც უნდა დაეხმაროს (რომელიც ჩვენში უნდა დამკვიდრდეს), რომელთაც მედიაც უნდა აჟღერებდეს, რომელსაც სრულიად ექნება შეგნებული ინცესტური ცნობიერების მონსტრის საშიშროება. ასეთი ნობათი ჩვენს გარშემო ამ დრომდე არსად ჩანს.

“ინცესტუოზური ადამიანის გონებრივი და ემოციონალური ქმედებები ყოველთვის დაკავშირებულია რაიმე ჯგუფის ავტორიტეტთან. ამ ჯგუფში ის განიცდის სიმპატიას, მაგრამ ეს ცხოველური სიმპათიაა — თავლის ან ბოსლის სითბო და არა ადამიანური სიყვარული, რომელიც თავის პირობად თავისუფლებას და დამოუკიდებლობას გულისხმობს. ინცესტოზურ ადამიანს შეუძლია იგრძნოს ახლობლობა “თავისიანთან”, მაგრამ ვერანაირად ვერ უკავშირებს თავს “სხვას” (ქსენოფობია— გ.ე.). ამ სიტუაციაში სწორის და არასწორის განსაზღვრება მთლიანად “ჩემიანსა” და “სხვაზეა” დამოკიდებული.”

“შეიძლება ითქვას რომ კაცობრიობის განვითარების მოძრაობა ინცესტიდან თავისუფლებისაკენ მიმავალი გზაა”.

                     ერიკ ფრომი “ფსიქოანალიზი და რელიგია”

სწორედ ამაზევე მიგვითითებს მაცხოვარი როცა გვეუბნება:

“ვინაიდან მოვედი, რათა გავყარო ვაჟი მამამისს, ქალი - დედამისს, და რძალი - დედამთილს მისას. და კაცს მტრებად ვუქციო მისი სახლეულნი”. (მათე 10.35/36)

ამაზე ზუსტად ვეღარ იტყვის კაცი!

სწორედ ამიტომაა რომ, დღეს ხელოვნებაც კულტურის ნაწილი აღარ არის - იგი კონტრკულტურის ტერიტორიაზე იმყოფება. რადგან ისიც სრულიად გამოთავისუფლდა ინცესტისაგან.

ჩვენ ზემოთ აღვნიშნეთ, გარდაცვლილთა კულტი, ასევე გადარჩენის და თვითდამკვიდრების ინსტინქტზე დამყარებული შინაგანი მოძრაობა. მაგრამ უკვე ცივილიზაციის იმ ადრეულ ეტაპზეც კი, ადამიანი გრძნობდა, რომ ეს მიზანი შინაგანად არ შეესატყვისება ადამიანის ჭეშმარიტ მისიას და პოტენციას, და ამიტომ, ამ დამამცირებელ პრაქტიკას ის რადიკალურად განსხვავებულ ფასეულობას უპირისპირებდა, თანაც ისე რადიკალურად, რომ ეს ფასეულობა დაფასების და პატივისცემის საფუძვლად აქცია. ეს იყო ნახტომისებური, მოულოდნელი, უეცარი, ელვისებური, სიმბოლური პრაქტიკები: ქონების, მოხვეჭილის, დაგროვილის, რუდუნებით და პერსევერაციულად შექმნილის სრული და უმიზეზო, წამიერი შეწირვების აქციები, ძვირფასი საგნებისა და საკუთარი საარსებო გარემოს დარბევის და განადგურების  სახით. ამ აბსურდულ აქციას — “პოტლაჩს” — ეწირებოდა ყველაფერი, რაც ფეხის მოკიდებასთან, დამყარება, გამაგრებასთან იყო კავშირში. ადამიანი შიშველ ჭრილობად იქცეოდა — ასე უფრთხილდებოდა ადამიანური ინსტინქტი (არა ცხოველური — ანუ გადარჩენის) თავის ადამიანურ თავისუფლებას. ბატაის თეორიით ჩვენი თანამედროვე საზოგადოება სიმბოლური ხარჯვის (გაღების) საზოგადოებაა, რომელშიც “ლუქსუსის” ფენომენი სიმბოლური გაღება/შეწირვის როლს ასრულებს, ომები კი მზის ნამატი ენერგიის უკან გაღება/შეწირვის რიტუალებია.

ამ “სიგიჟეების” აქ ხსენებას ზემოთ მოტანილის გარდა, ჩვენთვის სხვა აზრიც აქვს — პოლიტიკურის გამოუსავლელობას აპოლიტიკური ზნეობის რისკი და სიგიჟე უდგას კრიჭაში მხოლოდ და მხოლოდ! ასეთია ბრძოლა ტოტალური მონობის წინააღმდეგ, რომელსაც პოლიტიკური, ანუ თვითდამკვიდრებით დაინტერესებული, ცნობიერება ჰქვია.

ხვდება ამის საწყისებს მაინც ჩვენი “საზოგადოების გზამკვლევი” მედია? ცდილობს ხალხს ეს ცოდნა რაიმე დონეზე მაინც მიაწოდოს და თავისუფლებისკენ მიანიშნოს?

დღეს, როცა დასავლური პროგრესული საზოგადოებების ძირითადი ინტელექტუალური მოძრაობა ერთიანი ძალებით ცდილობს გადალახვის ფსიქოლოგიას საზოგადოებაში ლეგიტიმური ბაზა შეუქმნას, რათა ყოველ ინდივიდს მიეცეს საკუთარი პოტენციების გახსნის საშუალება უსახელო/უცნობ მომავლთან მიმართებაში — შენარჩუნების და გადარჩენის ცნობიერების რიტუალური პრაქტიკები პირწმინდა ატავიზმია! მგრძნობიარე სულები ამას გრძნობენ და ყველგან, ყველა ტერიტორიაზე სამყაროში, გამწარებით იბრძვიან გადახსნილი მომავლისათვის.

ენა და მისი დაკაბალება

პოლიტიკური სტრატეგიები, პირველ რიგში, ენობრივ სტრუქტურებს ემყარება — როგორც ვიცით, ისინი ენაში პოლიტიკური პარტიების მიერ სპეციფიკური რიტორიკული სტილების, ტერმინების და სლოგანების დამკვიდრებაში იჩენენ თავს (რაც უბრალო ადამიანის ენობრივი დაკაბალების და ჰიპნოზირების კარგად ცნობილი, აგრესიული ფორმაა — ლენინი ხომ ტერმინების, სლოგანების, და ლოზუნგების დიდოსტატი იყო).

ერთ-ერთი ასეთი ხრიკია — პოლიტიკურ დისკურსში სპეციფიური, უმთავრესად უცხოენოვანი, ტერმინოლოგიის შემოტანა, ყოველგვარი საფუძვლის გარეშე და მედიის მეშვეობით მისი ენაში ჩანერგვა. ასეთი ხრიკი ამკვიდრებს საზოგადოებაში პოლიტიკური დისკურსის ტოტალიტარიზაციას, რომელიც დევნის და პერიფერიაზე გადაყავს სხვა ტიპის დისკურსები (ხელოვნების, საუნივერსიტეტო/აკადემიური, ფსიქოანალიტიკური, სამეცნიერო და ა.შ.)

ენის ასეთი მიტაცების მოწმობაა ისეთი უცხო სიტყვების შემოტანა ქართულ ენაში, რომელთა ქართული შესატყვისი, სასურველი შინაარსის დაფიქსირების პრაქტიკულად ყველა მოთხოვნას აკმაყოფილებს და მეტიც — პოტენციურად სასურველი კონოტაციების უფრო დიდი სპექტრიც კი გააჩნია.

პოლიტიკური დისკურსის მიერ ჩვენი ენის ასეთი დაკაბალების ძალიან ბევრი მაგალითი არსებობს. როგორც რიგში ერთერთი ბოლო მაგალითი, შეიძლება მოვიტანოთ შემოტანილი უცხოური სიტყვა “კოჰაბიტაცია” — რომლის ქართული ვარიანტი თანაცხოვრება სავსებით და სრულფასოვნად შეესატყვისება ყველა საჭირო კონტექსტუალურ მნიშვნელობას და სავარაუდო კონოტაციების ველს უკეთესადაც კი ფარავს. პოლიტიკოსების მიერ ენის ასეთი ხრიკებით დაპყრობას და დაკაბალებას მედია ისეთი სიხარულით და ენთუზიაზმით უბამს მხარს, როგორც ერთგული და კარგად ანაზღაურებული მოსამსახურე.

სასაცილოა ქართული პოლიტიკური განცხადებების ენობრივი ფორმის მიმართ ამაყად ნახმარი სიტყვა “რიტორიკა”, რაც ორიგინალურ და ძირეულ კონტექსტში ვერბალური კონსტრუქციების გავრცობის ოსტატობას ნიშნავს, როცა წამყვან თემატურ ხაზში  ზოგადი დისციპლინების დაკვირვება/განზოგადებების მიღწევები შემოდის და ასეთი პარალელების სახით საკვლევი საგანი უფრო მრავალმხრივი და ყოვლისმომცველი ხდება. ის რაც ჩვენ ქართული პოლიტიკური ტრიბუნებიდან გვესმის, მხოლოდ და მხოლოდ უპრიმიტიულეს თეზაზე დამყარებული კომიკური სახის ტავტოლოგიაა: მე კარგი ვარ - შენ ცუდი ხარ, მე მართალი ვარ — შენ მტყუანი, მე ვიცი — შენ არ იცი, მე მკვლელი და ცილისმწამებელი არა ვარ — შენ კი ხარ და ა.შ. და ამგვარად.

საინფორმაციო საშუალებებში მომუშავე ყოველი პროფესიონალის ვალია პოლიტიკური ძალების მიერ ქართული ერის ენობრივ დაკაბალების ასეთ ტენდენციას, საკუთარი იდეოლოგიის გასამაგრებლად (მით უმეტეს რომ ენის შემავსებელი სხვა წყაროები არსად ჩანს) კრიჭაში ჩაუდგეს და ამ ენობრივ წარმონაქმნებს დეკონსტრუქციის განუწყვეტელი მცდელობით წინააღმდეგობა გაუწიოს (და არა აიტაცოს და კომერციალიზაცია გაუკეთოს მათ — როგორც ეს დღეს ხდება) ჩვენი ცნობიერების და ენის ასეთ პრიმიტიულ ოკუპაციას/დაკნინებას, რომელიც შეზღუდულს ხდის ყოველი მოვლენის ასახვას, აუფერულებს სამყაროს და დაყავს იგი ერთმნიშვნელოვან პოლიტიკურ აღმნიშვნელებზე.

დღეს, ქართული პოლიტიკურად მოდური სიტყვა, რომელიც იხმარება ყველა უბანზე და ყველა ტერიტორიაზე(!), არის “ზეწოლა”. პოლიტიკურ თუ სოციალურ ასპარეზზე დაპირისპირებულთა ორივე მხარე ამ ტერმინს ერთნაირი ჟინით ხმარობს. ჩვენს მედიასაც ეს ტერმინი ძალიან “ბასრად” და “ქმედითად” ეჩვენება და სადაც კი ის გაისმის, მაშინვე იჭერს, აიტაცებს, აფიქსირებს — შემდეგ კი ისტერიული ტონით თავაზობს ხალხს. ასეთი მოდური პოლიტიკური ტერმინების ისტერიული აჟიოტაჟით ხმარება ყველა შესაძლებელი მასშტაბის შემთხვევისათვის მასტურბაციის ფორმას ჰგავს — ანუ მცირედი აქტით “დიდი” მოვლენის ჩანაცვლება/იმიტირება და მასთან გაიგივების მცდელობა.

ამავე მასტურბაციულ რიგს მიეკუთვნება ტერმინი და აქცია “შიმშილი” მას ახსენებენ და “ახორციელებენ” განურჩევლად ყველა შემთხვევაში - ბოროტების წინააღმდეგ, ჭრილობის მოსაშუშებლად, ტკივილის დამყუჩებლად, პირადი მიზნების განსახორციელებლად, სიჯიუტის გამოსახატავად, ბოღმის ნიშნად. მახსოვს ტელევიზიის წამყვანის კურიოზული განცხადება, რომელმაც ტელეეკრანზე ვიღაც ყველა მხრივ “პატარა კაცზე” მიუთითა და პათოსით გამოაცხადა: “ბატონი ბ... ქალაქ ც...დან ფეხით(!) ჩამოვიდა და (ამის და ამის) პროტესტის ნიშნად ჩვენი ქალაქის მერიის წინ აგერ უკვე ერთი საათია შიმშილობს”JJ

მაგრამ  დავუბრუნდეთ “ზეწოლას”.

ალბათ ბავშვებთან გექნებათ შემჩნეული: რჩევაზე, მითითებაზე,  ]დატუქსვაზე, დასჯაზე და ა.შ. ერთი პასუხი აქვთ  — ნუ “მეჩხუბები”. ეს მათი მიამიტობა არ არის, ეს მათი “ბავშვური ბრძნული სტრატეგიაა” — პრიმიტიულ ძალადობის აქტად წარმოადგინონ რთული სპექტრი, რომელიც შეიძლება აღმზრდელობით, სამართლებრივ, დამრიგებლურ, განმარტებით, დაკვალიანებითი აქტიურობის ან კიდევ სხვა ფორმებს წარმოადგენდეს.

რთული სპექტრი რთულ კვლევას და ანალიზს ითხოვს და ასეთი ანალიზის და გარკვევის მცდელობის პროცესში შეიძლება ბავშვის ერთადერთი და პირდაპირი ინტერესი შეილახოს — მისი არსურვილი შესატყვისობაში მოვიდეს გარეთა რეალობასთან. ამიტომ სურათის გაპრიმიტიულება და სიტყვა “ჩხუბის” ხმარება მისთვის ხელსაყრელია — ის რთულ სპექტრს ფარავს, რომელთანაც მიმართებაში მან (ბავშვმა) უნდა აიღოს თავის თავზე ვალდებულებები: შეიგნოს, მოინანიოს, შეიცვალოს ორიენტაცია, აღიაროს სასჯელის აუცილებლობა და ა.შ.

ბავშვებს და პოლიტიკოსებს საერთო ხრიკები აქვთ, და ეს მათი საქმეა (ასევე შანსიც — როგორც მათ ეჩვენებათ!), მაგრამ ჩვენი მედია ამ ხრიკებს უნდა მშობლის შეგნებული დამოკიდებულებით აღუდგეს წინ (სწორედ ეს არის მისი როლი და უმთავრესი საჭიროება), განუმარტოს და გაუანალიზოს საზოგადოების იმ უდიდეს ნაწილს ვისაც ეს პოლიტიკური თამაშები საკუთარ რეალობად ეხატება ამ პრიმიტივიზმის შესაძლო სავალალო შედეგები. ჩვენი საინფორმაციო საშუალებები კი თვალებში შესციცინებს “ძლიერთ ამა ქვეყნისა”J და კუდამოძუებული დასდევს  კუდში. არანაირი სკეპტიციზმი, ირონია (შაყირს არ ვგულისხმობ, რომელიც მხოლოდ დიკურსის მოშინაურება და მისი პოზიტიური გავრცობაა), განსაკუთრებით კი სარკაზმი არ გამოიყენება ჩვენი მედიის მიერ  იმ ფუთფუთთან მიმართებაში, რომელიც: ტყუილების, ცილისწამების, გარიგებების, ბინძური ზრახვების, შავი, თეთრი და წითელი პიარების სფერო და ტერიტორიაა და რომელსაც ქართული პოლიტიკა ეწოდება.

“მიუკერძოებელ მიდგომას” ანუ ფაქტების სტენოგრაფიულად დამფიქსირებლის ფუნქციას — დღეს უკვე ალბათ რობოტსაც ვერ მოთხოვ! — მათაც კი გააჩნიათ საკუთარი აზრი.

გამორჩეულ მაუწყებელს უნდა შესწევდეს გამორჩეული უნარი — გონიერების სივრცის (რომელშიც კატეგორიული იმპერატივია განთავსებული) შექნა მოვლენასა და რეციპიენტს შორის. მედიამ თავისი რეცეპიენტი კი არ უნდა მიატყეპოს მოვლენას და ამდენად ამ მოვლენის მსხვერპლი გახადოს, არამედ მას სასუნთქი ტერიტორია უნდა შეუქმნას, სადაც შავ-თეთრი გაგებების მიღმა მდგომი პოზიციების მოძიების შესაძლებლობა გადაიხსნება.

ტერიტორიები საიდანაც მედია უნდა გადაეკვეთოს ფაქტებს პირველ რიგში არის: ანალიტიკური სკეპტიციზმი, დისტანცირება ტრივიალურ-ემოციონალურთან, ზოგადის ძიებით გაფორმებული მჭვრეტელობის მოდუსი, იუმორი, ირონია და სარკაზმი. ასეთი მეტა დონის პოზიციებიდან დანახული ფაქტების შეთავაზება მოწმობს ჟურნალისტის მაღალ პროფესიონალიზმს, ანუ, გახსნილი სააზროვნო ტერიტორიების შემოქმედს.

ჩვენ მიერ დასავლური მედიის წაკითხვის და ათვისების დონე ძალიან სუსტია — რადგან ამ კულტურის მხოლოდ ფორმალური სტრუქტურების დონეზე გადმოღებას ვახერხებთ. ამ კულტურის აზრობრივი სიღრმის და ფსიქოლოგიური ნიუანსების ამოკითხვა კი აბსოლუტურად არ შეგვიძლია — დასავლეთის მედია ინცესტური ფსიქიკის დაუძინებელი მტერია — სწორედ ამიტომაც არის, რომ დასავლური ტიპის ჟურნალიზმის მაგალითები ჯერჯერობით ჩვენში არ ჩანს — ეს სნეულება ჩვენში ჯერ გაცნობიერებული არ არის არანაირად.

ზემოთაღწერილი მიგვანიშნებს, თუ როგორია თანამედროვე განვითარებულ საზოგადოებებში მედიის ნამდვილი როლი, თუ ის მთლიანად გადაყვითლებული არ არის. ასეთი მედია სივრცის მატარებლების გარეშე თანამედროვე სახელმწიფო ვერ შედგება — ეს თანამედროვე სახელმწიფოებრიობის აქსიომაა.   

სახელმწიფოს (მთავრობის, მისი უკლებლივ ყველა ორგანოს და რასაკვირველია, უმთავრესად მედიის) წამყვანი ამოცანაა იყოს ხალხისათვის კატეგორიული იმპერატივის მატარებელი, გამშიფვრელი, ტრანსლატორი და ორიენტირად დამფუძნებელი. დღეს, ჩვენ და სასაცილოდ და სამარცხვინოდ, ეს მცნება ჩანაცვლებულია სიტყვა “დემოკრატიის” ომახიანი შეძახილებით.

თანამედროვე აზროვნებამ საბოლოოდ აღმოაჩინა — კატეგორიული იმპერატივი არანაირად და ვერანაირად ვერ შეიძლება იდგეს ერთმნიშვნელოვან მიმართებაში ჭეშმარიტებასთან; ამ ილუზიას კაცობრიობა მადლობა ღმერთს გამოეთხოვა! (ამ კონცეფციის გაცხადებით პოლიტიკურმა აზროვნებამ  გადაუსწრო კანონიკურ საეკლესიო მრწამსს.) სწორედ ამ კატეგორიული იმპერატივის ასპექტურ მიმართებაზე ჭეშმარიტებასთან დგას დემოკრატიის იდეა, რომელიც გამაგრდა მას შემდეგ როცა ნათელი გახდა: – კატეგორიული იმპერატივი, ყოველთვის, სამყაროს ზოგადი მორალური გააზრების დროისმიერი კონკრეტული ასპექტია და მას შემოქმედებითი გააზრება სჭირდება დროის ყველა მონაკვეთზე!  

კატეგორიული იმპერატივის სამუშაო რეჟიმში გადაყვანა და მისი პოზიტიური ქმედითი ძალის ყოველდღიურობაში იმპლანტაცია, გახსნილი სივრცის ინკარნაცია ინცესტურ ცნობიერებასთან ბრძოლაში — მედიის დაუყოვნებელი მისიაა.